Heus kampioenschap voor eeuwenoud ambacht

VORDEN – Voor een willekeurige toeschouwer die zondag even kwam kijken was het op enige afstand bijna niet waarneembaar. Maar de twee vlechtstijltechnieken die werden gehanteerd waren toch wel degelijk verschillend van elkaar. Het ene team vlocht volgens de 'Staken & binders' techniek, de andere hanteerde de 'Vrije stijl'.

Door Jan Hendriksen

Een tweehonderd meter lange meidoornheg aan de Rommelderdijk bij Zorg- en Geitenboerderij Groot Windeberg fungeerde zondag als het prachtige decor voor het Nationaal Kampioenschap Heggenvlechten. In totaal namen zeventien teams uit geheel Nederland deel aan het kampioenschap. Er prijkte zelfs een deelnemer uit Engeland op de deelnemerslijst: John French. Er namen ook heggenvlechters uit de regio aan het kampioenschap deel. Namens de gemeente Bronckhorst waren dat Erik Somer en Bernardus van Gils. Vereniging Het Steenders Landschap was door Kees Baars uit Warnsveld, Gijs Wildeboer uit Bronkhorst en René van Eijden en Lucas Kalkers uit Steenderen vertegenwoordigd. Kees Baars en Gijs Wildeboer hanteerden de 'Staken & binders' techniek, René van Eijden en Lucas Kalkers de 'Vrije stijl'. Vakkundig sloeg en zaagde men met een zogenaamde 'billhook' een iep en met een handzaag de meidoorns in de vijf uur durende wedstrijd op juiste lengte om gevlochten te kunnen worden.
De 'Vrije stijl' kent geen strikte stijlkenmerken. De vlechters mogen zelf weten hoe ze de heg vlechten. Maar de gevlochten heg moet net als bij de 'Staken & binders' techniek ondoordringbaar zijn voor (klein)vee en een maximale hoogte van 1.20 meter hebben. Daarnaast letten beide juryleden Robert Ceelen en Louis Dolmans van stichting Heg & Landschap nadrukkelijk op het kap- en het vlechtwerk. Zo moest de heg regelmatig en solide opgebouwd zijn en een evenwichtig totaalbeeld hebben. Alle struiken uit de meidoornhaag werden door Baars en Wildeboer boven de grond voldoende schuin ingekapt om de struik te kunnen buigen en vervolgens plat te leggen. De ene struik zo stevig op de andere. Om de zestig centimeter werd op de zeven meter lange 'werkplek' die ieder team ter beschikking had een paaltje door Baars en Wildeboer in de heg geslagen. Met gevlochten wilgentenen aan de bovenzijde zorgden ze voor extra stevigheid.

Cultureel, immaterieel erfgoed
Het NK Heggenvlechten werd georganiseerd door Stichting Heg & Landschap en de regionale Agrarische Natuurvereniging 't Onderholt die kantoor houdt in Vorden en werd mede mogelijk gemaakt door de gemeente Bronckhorst en de provincie Gelderland. Wilfried Berendsen van 't Onderholt keek zondag na afloop tevreden terug op het kampioenschap. "De publieke belangstelling was groot. Jammer was dat er twee regenbuien vielen. Maar de missie om het heggenvlechten bij een breed publiek bekend te maken is meer dan geslaagd. Daarmee willen we ook een bijdrage leveren aan uitbreiding en beter beheer van onze landelijke heggen. Het heggenvlechten beschouwen we daarom niet enkel als een eeuwenoud ambacht, maar ook als een innovatieve beheersmaatregel voor modern landschapsbeheer. Een gevlochten heg is niet alleen ondoordringbaar, het is ook een fantastische plek voor kleine zangvogels om er te broeden en voor heel veel dieren om er voedsel en beschutting te vinden."
Het eeuwen oude ambacht heggenvlechten wint de laatste jaren dan ook sterk aan populariteit. In 2015 is het ambacht officieel erkent als cultureel, immaterieel erfgoed. Wilfried Berendsen: "Steeds meer mensen melden zich voor cursussen aan. En in de media krijgen we ook opvallend veel aandacht. Zo besteedde onder meer Omroep Gelderland vooraf maar ook zondag veel aandacht aan het kampioenschap. Heggenvlechten zit duidelijk in de lift."

Kampioen
Uiteindelijk werden Florence Deru en Lex Roeleveld uit Gorinchem tot Nationaal Kampioen Heggenvlechten uitgeroepen. Wethouder Jan Engels van de gemeente Bronckhorst reikte de prijzen uit.