Tom van Leijden mocht samen met Hans Post en wethouder Antoon Peppelman van de gemeente Bronckhorst namens de Vordense gemeenschap als eerste een krans bij de graven van de geallieerden leggen. Foto: Achterhoekfoto.nl/Paul Harmelink
Tom van Leijden mocht samen met Hans Post en wethouder Antoon Peppelman van de gemeente Bronckhorst namens de Vordense gemeenschap als eerste een krans bij de graven van de geallieerden leggen. Foto: Achterhoekfoto.nl/Paul Harmelink Achterhoekfoto.nl/Paul Harmelink

'Laten we ons blijven beseffen hoe waardevol het is dat wij in vrijheid leven'

Algemeen

VORDEN – Tijdens de jaarlijkse Herdenkingsdienst van de Raad van Kerken Vorden en het 4 mei Comité Vorden op 4 mei in de Dorpskerk en de aansluitende kranslegging bij de graven van de geallieerden op de Algemene Begraafplaats was er dit jaar een nadrukkelijke rol weggelegd voor de elfjarige Tom van Leijden uit Vorden. Tom las namelijk tijdens de Herdenkingsdienst een verhaal voor dat hij samen met zijn klasgenoten uit groep acht van de Dorpsschool had geschreven naar aanleiding van een groepsles over de oorlogservaringen die de 84-jarige Vordenaar Hans Post aan de kinderen had verteld. En op de begraafplaats mocht Tom samen met Post en wethouder Antoon Peppelman van de gemeente Bronckhorst namens de Vordense gemeenschap als eerste een krans bij de graven van de geallieerden leggen.

Door Jan Hendriksen

Tom van Leijden en Hans Post kennen elkaar al vanaf dat Tom twee jaar was. Beiden gaan ieder jaar samen fietsen. Eerst zat Tom bij Hans voorop de fiets en vanaf dat Tom zelf kan fietsen gaan ze samen. De ene keer een rondje richting Hengelo de andere keer richting Zutphen waar ze dan met de fluisterboot varen en natuurlijk een harinkje eten. Tom heeft dan ook een speciale band met Hans Post opgebouwd en is erg geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog. Toen Toms juf Barbara vertelde dat groep acht van de Dorpsschool een verhaal over de Tweede Wereldoorlog mocht schrijven voor de herdenking op 4 mei was Tom direct de eerste die zijn vinger opstak. 'Ik weet wel iemand die mij nog weleens iets vertelt over de Tweede Wereldoorlog." En zo werd Hans Post door Tom uitgenodigd om op school over de oorlog te vertellen. Hans Post was in de Tweede Wereldoorlog net zo oud als Tom nu is. De ervaringen die Hans Post in de groep vertelde werden door hem en zijn negentien andere klasgenoten aan het papier toevertrouwd en door Tom tijdens de herdenkingsdienst voorgelezen.

Het verhaal van Hans Post
Hieronder het verhaal van Hans Post ervaringen in de oorlog die Tom voorlas: "Ik ben geboren in 1932. Toen woonde ik in Utrecht. Maar omdat mijn vader machinist was verhuisden wij naar Zutphen. Hier woonde ik samen met mijn moeder mijn vader en mijn oudere broer en ook had ik een jonger zusje. We woonden in een gewoon huis. De Duitsers kwamen. Na een tijd kwamen er ook sterren. Sterren die Joden droegen met daarop Jood. Ook kwamen er bordjes waarop stond 'Verboden voor Joden'. Deze bordjes stonden bij speeltuinen, zwembaden, parken en nog veel meer plekken. Het was natuurlijk vreselijk. We konden niet meer naar school want die werd gevorderd door de Duitsers. We wilden graag voetballen, maar wij hadden geen bal. Die maakten wij zelf van papier en elastieken. Ook hadden wij geen schoenen dus voetbalden wij op onze klompen. "

"Mijn vader was machinist. Er waren toen nog stoomtreinen. Mijn vader reed de trein van Zutphen naar Winterswijk en van Winterswijk naar Arnhem. Elke dag nam hij een tas mee. Ik herinner mij dat er gaten in zaten, gaten door kogels. De kogels kwamen van Engelse vliegtuigen die de treinen aanvielen. Op een gegeven moment is mijn vader gaan staken. Dit vonden wij allemaal erg eng want het was gevaarlijk. In die tijd zijn we ondergedoken. Want als de Duitsers mijn vader zouden zien dan werd hij meegenomen, dus hij mocht ook niet meer naar buiten. "

"Mijn moeder ging op een dag lopend naar De Hoven om groente te halen. We maakten ons zorgen, waren bang dat ze niet terug zou komen. In die middag was er een bombardement op Zutphen met meer dan negentig doden. Gelukkig kwam mijn moeder weer thuis. Ik vond het niet eerlijk dat de Duitsers alles mochten vorderen....fietsen, paarden en gebouwen werden door hen afgepakt."

"En toen stond daar een auto.... Een auto van de Duitsers. Het raam stond open en daar lag een hele tas met kaarsen. We hadden geen elektriciteit dus die kaarsen konden we goed gebruiken. Dus we besloten de tas te pakken. Ik probeerde over het raam te hangen bijna...bijna... ik kon bijna bij de tas, de tas vol met kaarsen en toen 'tuuuuuuut'. Oeps ik lag met mijn buik op de claxon, ik trok me terug en rende weg! Gelukkig wisten mijn vriend en ik de weg beter dan de Duitsers dus we waren al snel van ze af!"

"Mijn broer was vijf jaar ouder maar ook hij had kattenkwaad uitgehaald bij de Duitsers. Hij had een auto in brand gestoken maar bij hem liep het minder goed af. Hij is meegenomen naar de gevangenis in Zutphen. Hij heeft daar een tijd lang vastgezeten met nog veel anderen. Op een dag werd hij meegenomen door een Duitser met nog elf anderen. Hij bond hun armen aan elkaar vast en zette ze naast elkaar. Je snapt vast wel dat die ene Duitse man ze neer wilde schieten. Maar ze hadden wel echt veel geluk, nou ja, eigenlijk alleen mijn broer en nog twee anderen. Alleen omdat zij nog geen achttien waren zijn ze niet vermoord. De rest van de jongens hebben ze nooit meer gezien. Zij zijn bij de brug van Zutphen vermoord. Toen Zutphen bijna bevrijd was zijn de bewakers van de cel weggegaan en is mijn broer ontsnapt en naar huis gekomen en heel Zutphen was bevrijd! Ik denk nog vaak terug aan de oorlog, het heeft diepe indruk op mij gemaakt. Laten we ons blijven beseffen hoe waardevol het is dat wij in vrijheid leven."

Medewerking
Aan de Herdenkingsdienst en de kranslegging werkten naast Tom van Leijden, Hans Post, wethouder Antoon Peppelman ook Robert Ellenkamp (schrijver van het boek 'Oorlog op De Wiersse'), Ton Rutting (Raad van Kerken Vorden), trommelslagers van Harmonie Vorden, padvinders van Scouting David G. Alford Vorden, trompettist Dick Boerstoel (Last Post), Ray Harris (gedachtenis) en het Vordens Mannenkoor ('We will remember them' en het Engelse volkslied) mee.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant