Uut 't Wald | Bottervleutjen

wo 10 jul 2019, 18:11

Bottervleutjen

Boter (zowel roomboter als margarine) zit tegenwoordig meestal in een verpakking die je zo op tafel kunt zetten. Maar het leek mijn lief wel leuk, om zo'n ouderwets botervlootje te hebben. En dan niet zo'n moderne van metaal en kunststof, die je bij de Blokker kunt kopen. Nee, een wat gezelliger exemplaar moest het worden. Van porselein en het liefst met een bloemetje er op. Pas na maanden zoeken vonden we er eentje in een kringloopwinkel.
Vroeger had elk gezin een botervloot. Oftewel een botterschötteltjen, zoals men in een groot deel van de Achterhoek zei. Al werd de meer op het Nederlands lijkende benaming bottervleutjen ook vrij algemeen gebruikt.
De benaming van wat er bij een broodmaaltijd op tafel stond hing trouwens ook af van de vorm. Het traditionele botervlootje, dus van steen met een soort schoteltje er vast onder en een deksel met een knop, dat werd bottervleutjen (ook vleutken of vleute) of botterschötteltjen (ook wel -schöltjen of sköttel) genoemd. Of botterschäöltjen. Niet iedereen echter had zo'n sjiek stuk servies. Met name op de boerderijen werd de (vaak zelf gekarnde) boter op tafel gezet in een klein potje van Keuls aardewerk. Dan sprak men van een botterpot of botterpötjen. Maar ook wel van een bottertunneke, botternap of botterkuupke.
Overigens hadden botervlootjes toen er nog geen koelkasten waren soms een dubbele wand. Dan kon je met koud water voorkomen dat in de zomer de boter smolt. Of hem in de winter met warm water beter smeerbaar maken.

reageer als eerste