Uut 't Wald | Letterdook

wo 21 aug 2019, 17:02

Letterdook

"Kearl, wat heb ie daor een mooi schilderieje", sprak mijn buurman, een van de eerste keren dat hij bij ons de keuken binnen stapte. Ik keek verbaasd, want hij wees op de ingelijste merklap die mijn tante ooit maakte toen mijn ouders vijftig jaar getrouwd waren. Met naald en draad en niet met kwast en verf. Want een merklap, zo'n stripverhaal van een leven (in dit geval dat van mijn pa en ma), behoort te worden geborduurd. Niet geschilderd.
Ik wist toen nog niet, dat in de Achterhoek zo'n staaltje huisvlijt wel vaker schilderieje wordt genoemd. Tenminste als het is ingelijst en aan de de muur hangt. Het zal er wel mee te maken hebben, dat zo'n merklap vaak de enige wandversiering was. Voor een echt schilderij had men doorgaans geen geld.
Maar behalve (en misschien nog vaker) dan schilderieje hoor je in het Achterhoeks de term merklappe (ook wel marklappe) of letterdook (litterdook). Een beetje afhankelijk van waar je bent. Maar ook afhankelijk van wat er op staat. Je hebt ze namelijk in twee soorten. Soms gaat het om één grote geborduurd – vaak Bijbels - tafereel, soms staan er allemaal kleinere afbeeldingen op. Waaronder ook letters en cijfers. Strikt genomen is de eerste een merklappe en de tweede een letterdook. Maar die benamingen werden nogal eens door elkaar gehaald.
Overigens sprak men rond Eibergen meestal over een stoplappe, terwijl inwoners van Bredevoort het over een sierdook hadden. In de Liemers is vooral de benaming tekedoek bekend. Maar welke naam ook, je kon zo'n wandversiering altijd schilderieje noemen.

reageer als eerste