Klaas Bakker schenkt 122 jaar oude kleedwagen aan de familie Pelgrum

VORDEN - Kleedwagen werd-ie genoemd. Of ook wel Gelderse boerenwagen. Een platte wagen met zijschotten die de Achterhoekse boeren voor tal van doeleinden gebruikten. Voor het binnenhalen van hooi en de roggeoogst. De boerenfamilies gingen er ook in ter kerke en het werd ook gebruikt voor een boerenbruiloft om er gasten of zelfs het bruidspaar mee te vervoeren. Dan werden er hoepels op de wagen geplaatst, met daarover een zeil (kleed), zodat men beschut zat tegen regen en wind. Ook werd de kleedwagen, maar dan zonder beugels en kleden, voor uitvaarten gebruikt.

Door Jan Hendriksen

In het Koetshuis van Hotel Bakker aan de Kerkstraat stond er nog één. Tijdens de Kastelenrit van de Vordense Menvereniging In de Reep'n, begin augustus, stelde Hotel Bakker voor belangstellenden het Koetshuis open en werden een aantal unieke rijtuigen te koop aangeboden. waaronder een kleedwagen. Maar daar was geen belangstelling voor. "We wilden in het Koetshuis wat meer ruimte creëren en boden daarom een aantal koetsen en rijtuigen te koop aan. Een aantal van die koetsen en rijtuigen heeft mijn vader Willem voor en na de oorlog aangeboden gekregen omdat ze blijkbaar overbodig waren bij de boeren. Onder meer een kleedwagen. En naar overlevering was die ooit door de familie Pelgrum van boerderij Groot Enzerink uit Delden in de jaren vijftig van de vorige eeuw aan mijn vader geschonken", zo verklaart Klaas Bakker.

Uit initialen op de kleedwagen blijkt deze in 1897 te zijn gebouwd en behoren de initialen G.J.P en H.J.E. respectievelijk tot Gerrit Jan Pelgrum en Hendrika Johanna Eskes die aan het eind van de negentiende eeuw in het huwelijk traden. Omdat Klaas Bakker van de kleedwagen afstand wilde doen schonk hij onlangs Rinus (71) en Frida (65) Pelgrum de kleedwagen. Rinus en ook zijn moeder Antje (..), die in 1945 bij Pelgrum introuwde, kunnen zich niet herinneren dat er een kleedwagen op de boerderij heeft gestaan. "Maar Klaas Bakker wist zeker van wel. En daarom hebben we de kleedwagen naar onze boerderij gehaald. Hij is weer terug op de plaats waar de wagen ooit heeft gestaan. Hij is weer thuis", zo verklaart Rinus als hij de kleedwagen laat zien.

Oorsprong
Oorspronkelijk zijn de robuuste houten wielen van de kleedwagen voorzien van een ijzeren band (vroeger kende men nog geen rubber) – die een geweldig indrukwekkend geluid maken als deze over de klinkers rijdt. De kleedwagen wordt getrokken door één paard. Maar twee paarden is ook mogelijk, zo laat Rinus zien terwijl hij de kleedwagen uit de schuur naar buiten haalt voor een foto. "Naast de koetsier kunnen er zeven mensen een ritje in maken. Want tussen de schotten kunnen plankjes worden gezet. "En voor een 'laatste reis' heeft de wagen slechts één passagier", zo zegt Pelgrum.

Natuurmonumenten
Wat Rinus en Frida Pelgrum precies met de kleedwagen gaan doen is nog niet duidelijk. Rinus: "Hij is niet in zodanige staat dat hij berijdbaar is. Ik heb Natuurmonumenten gevraagd of het een idee is om de kleedwagen bij de schuur van Kasteel Hackfort te plaatsen waar ook al een dorsmolen staat. Maar daarover is nog geen terugkoppeling geweest." Frida: "En ik kan de wagen prachtig gebruiken als decoratie tijdens de jaarlijkse manifestatie 'Goed Gemutst' die ik jaarlijks in mei in rondom boerderij Groot Enzerink organiseer."