Advertentie Nölle Wolsink, april 1941. Foto: Archief Willy Hermans

Advertentie Nölle Wolsink, april 1941. Foto: Archief Willy Hermans

Achterhoek 80 jaar geleden

Algemeen

ACHTERHOEK - Aan de hand van krantenberichten blikken we terug op gebeurtenissen uit het verleden. Deze week gaan we 80 jaar terug in de tijd naar april van het oorlogsjaar 1941.

Door Willy Hermans

De positie der Joden - Zij hebben zich niet meer te mengen in de belangen van niet-Joden
‘De Deutsche Zeitung in den Niederlanden maakt gewag van een geval, waarin een oudervereeniging van een Haagsch gymnasium een Jood tot voorzitter gekozen heeft en deze in antwoord op de aanvaarding van de benoeming naar een Duitsch concentratiekamp is overgebracht. Het blad herinnert aan de woorden, welke de Rijkscommissaris in zijn jongste rede aan het Joodsche vraagstuk in ons land gewijd heeft en vervolgt dan: Wanneer in het gezicht van deze volkomen duidelijke verklaring een Jood zich nochtans geroepen gevoelt, om de belangenvertegenwoordiging der Nederlanders op zich te nemen, dan maakt hij zich tot den hoofdacteur van een tegen de belangen van de bezettingsmacht actie en demonstratie. De gevolgen kunnen niet uitblijven. De familie van dezen Jood mag echter blij zijn, dat niet ook nog de verordening over de behandeling van vijandelijk vermogen in dit geval van toepassing geworden is. Er dient echter niet aan getwijfeld te worden, dat tenslotte ook eenmaal de Nederlanders zelf de gevolgen te dragen zullen hebben, die dan allen treffen, die nog altijd met de Joden samengaan.
Door de oprichting van een Jodenraad is er voor gezorgd, dat de Joden hun eigen belangen kunnen behartigen. In de belangen van anderen hebben zij zich niet meer te mengen. Wanneer de Joden onder elkaar blijven en zich niet, om dingen bekommeren, welke hun nu eenmaal niets meer kunnen aangaan, dan zal een nog draaglijke overgangstoestand geschapen zijn, die met inachtneming van het standpunt, dat de Joden vijanden zijn — dus met inachtneming van alle voorzorgen, die tegenover vijanden te treffen zijn — hun geen verder ingrijpen berokkent, dan uit veiligheidsoverwegingen noodzakelijk is.’

Hengelo - Luchtbeschermingsdienst in strijd met godsdienstige overtuiging
‘De 24-jarige handelsreiziger S. G. alhier, heeft eerst voor den Politierechter in Zutfen en later voor het Gerechtshof te Arnhem terecht gestaan wegens het niet verrichten van diensten voor de luchtbescherming. Hij werd toen veroordeeld, doch eenigen tijd later werd er opnieuw voor een soortgelijk feit een strafvervolging tegen hem ingesteld. Nu veroordeelde de Politierechter in Zutfen hem tot tweemaal veertien dagen gevangenisstraf en opnieuw ging hij in hooger beroep. Verd. voerde aan, dat hij als aangeslotene van de groep Jehova’s Getuige, neutraal moet blijven in geval van oorlog en door dienst voor de luchtbescherming te verrichten, meende hij dat hij in strijd met deze voorschriften handelde. Gelukkig is er een andere regeling voor de luchtbescherming getroffen, zoodat verd. niet meer wordt opgeroepen, want anders was het er van gekomen, dat hij voor den duur van den oorlog een vaste klant in de rechtszaal was geworden. Vermoedelijk heeft het Hof daar bij de strafbepaling rekening mee gehouden, want het verlaagde de opgelegde straf tot tweemaal drie dagen gevangenisstraf.’

Doetinchem - Gemeenschapszin in woonwagenkamp
‘Evenals menschen, die in een gewoon huis wonen, hebben ook de gezinnen, wier woning op vier wielen rust, behoefte aan melk en zoo komt de melkslijter E. van de IJkenberg elken morgen in het Woonwagenkamp aan den Zelhemscheweg in deze gemeente om zijn litertjes witte vloeistof uit te meten. Zaterdagmorgen was dit weer het geval. Hij beurde daarbij de verschuldigde bedragen, doch vergat bij het weggaan dom genoeg zijn beurs, waarin zich tien gulden bevond. Terstond nadat E. de vergissing van dit voor hem kostbare bedrag had bemerkt, is hij naar het woonwagenkamp getogen, doch daar wist men van een portemonnaie niets af. E. heeft toen de hulp der marechaussee ingeroepen, die een onderzoek instelde. De portemonnaie was en bleef echter weg. De woonwagenbewoners wenschten echter den blaam op hun goeden naam weg te nemen en een der vrouwen deed daartoe een wel zeer radicale oplossing aan de hand: een collecte!
Zeven Woonwagens staan momenteel in het kamp en tien gulden is voor deze menschen een heel bedrag. Doch toen de pet rondging, was in luttele minuten het vereischte bedrag bijeen, dat den melkslijter ter hand werd gesteld. De melkboer blij, de woonwagenbewoners bevrijd van elke verdenking en de marechaussee tevreden met de oplossing, ziedaar het resultaat van deze melk- en geldhistorie.’

Steenderen in zijn isolement
‘Nu de Geldersche Tramwegen den eenigen busdienst, welken ons dorp nog kende, met ingang van Dinsdag hebben beëindigd, ligt ons dorp wederom geïsoleerd, evenals voor jaren terug. En waar ook van de taxi’s geen gebruik meer kan gemaakt worden, is het uitgaan voor hen, die geen fiets hebben, niet meer mogelijk. Rijtuigverhuur is er niet meer. De auto’s hebben deze bedrijven verdrongen. Zeer wenschelijk ware het, dat voor noodzakelijke bezoeken de autotractie kon worden ingeschakeld. Dit zou een uitkomst kunnen zijn, vooral ten opzichte van zieken- of ziekenhuisbezoek. Welke ondernemende autoverhuurder bouwt z’n auto om voor het gebruik van andere brandstof dan benzine?’

Vorden – Scheur in verduisteringspapier
‘De varkenskoopman F.A.L.B. had niet goed verduisterd. Er was een scheurtje in het verduisteringspapier gekomen, aldus verdachte. Volgens den verbalisant was het nogal een flinke scheur geweest. Eisch ƒ 10.- boete subs. 10 dagen hechtenis. Verdachte klaagde, dat hij zoo weinig verdiende met den handel op het oogenblik. De Kantonrechter streek de hand over het hart en veroordeelde verdachte tot ƒ 5.- boete subs. 3 dagen hechtenis.’

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant