Afbeelding

Column Oerend Smart - Blaozen en tikken

Opinie

Een haast hees en bij vlagen hoog Oehoehoehoe klinkt door de koude lucht. Niet veel later wordt het 'beantwoord' vanuit een andere hoek. De midwinterhoorn schalt weer over het Achterhoekse land. Vanaf de eerste Advent (vier zondagen voor Kerst) tot en met Driekoningen (6 januari) kun je de blazers tegenkomen in dorpen en tijdens evenementen. In traditionele kleding blazen de mannen, met af en toe een vrouw in hun midden, op hun vaak zelfgemaakte hoorn.

Een paar jaar geleden werd in cultureel centrum de Bron in Groenlo een cursus gegeven om zelf je instrument te maken. Een verse berken-, elzen- of wilgenstam met een lichte kromming aan het eind. Gedroogd, door midden gezaagd (in de lengte welteverstaan) en over de hele lengte uitgehold. Volledig met de hand! Weken waren de mannen en de ene vrouw aan het werk om op tijd klaar te zijn voor de eerste Advent. En dan ook nog oefenen om er geluid uit te krijgen! Wat helemaal niet zo makkelijk is. Ik wilde graag meedoen met de volgende groep. Helaas is die er niet gekomen, vanwege te weinig aanmeldingen.

Is het nu vooral traditie, in vroeger tijden was het een communicatiemiddel. Met de midwinterhoorn werden bijvoorbeeld smokkelaars gewaarschuwd dat er politie op komst was. In Drenthe is ook de boerhoorn bekend, waarmee vroeger boeren bij elkaar geroepen werden. In de huidige tijd van internet en smartphones kunnen we ons haast niet voorstellen dat we zo'n systeem zouden gebruiken. Maar wat nu als het internet uitvalt?

Onlangs ontmoette ik Mariëtte. Zij houdt zich ook bezig met een oude communicatievorm: ze kan morse en is radio-amateur. Mijn beeld daarbij is vergelijkbaar met de midwinterhoorn: oude mannen, die een traditie in stand houden. Niets is minder waar! Samen met meerdere jonge vrouwen is ze lid van de Dutch Young Ladies Club. Als PA1ENG legt ze contacten over de hele wereld. Er zijn zelfs wereldkampioenschappen en regelmatig wordt er ondersteund bij landelijke hulpdiensten of zetten ze noodcommunicatie op bij rampen.

Mariëtte legt me uit dat deze oude techniek nog springlevend is. We kunnen niet altijd vertrouwen op het internet en we kennen vast allemaal de overbelaste telefooncentrales bij bijzondere gelegenheden. De radio-amateurs zijn liefhebbers die vooral experimenteren en radio-onderzoek doen. Ze maken contact met elkaar via radiogolven. Wanneer je het radiosignaal snel aan- en uitzet krijg je een morsesignaal, de bekende korte en lange piepjes.

Radio-amateur word je niet zomaar. Je volgt een intensieve opleiding en moet je houden aan wet- en regelgeving. Mariëtte laat me trots het pasje zien, afgegeven door agentschap Telecom (onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken), dat bewijst dat ze een machtiging heeft. Ze voegt zich daardoor bij een lange traditie in haar familie. Sinds ze in de luiers liep volgde ze haar vader al bij zijn activiteiten.

Terwijl Mariëtte vertelt gaat er een wereld voor me open. In een tijd waarin we het zo logisch vinden dat we op elk moment van de dag contact met elkaar hebben, waarin mensen onrustig worden wanneer ze even geen telefoon hebben, kan het ook zomaar heel stil worden. Hoe fijn is het dan dat we weer terug kunnen grijpen op oude vormen die tegelijkertijd zo van deze tijd zijn? Piep-piep-piep pieiep-pieiep-pieiep Piep-piep-piep.

Foto: Erve Brooks

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant