Geuren en smaken uit vervlogen tijden bij Oud Vorden

Belevenis-lezing ‘Kijkje in de historische keuken’ druk bezocht

Door Boukje Tijhuis

VORDEN - Geen mooier moment voor een avond over de geschiedenis van eten dan tegen het eind van het jaar als de dagen korter worden, we ons terugtrekken achter de gordijnen, en de thermostaat een graadje hoger zetten. Dampend stamppotje op tafel en misschien al een beetje de gedachten laten gaan over smakelijke recepten voor de feestdagen…

De belangstelling was maandag 13 november dan ook groot bij de Oud Vorden-lezing ‘Een kijkje in de historische keuken’ door spreker Manon Henzen. Zo’n 140 belangstellenden wisten ondanks de regen de weg naar De Herberg te vinden voor wat een zeer onderhoudende avond over ons culinaire verleden zou worden. 

Smaken en ingrediënten 
“In vroeger eeuwen was onze keuken gevarieerder en rijker aan smaken en ingrediënten dan de Hollandse pot van de afgelopen eeuw. Wist u dat?”, trapte Henzen de avond af. “De heilige drie-eenheid aardappelen, groente, vlees (AGV) bestaat helemaal nog niet zo lang.”
Met haar bedrijf ‘Eet!verleden’ combineert de culinair historica al ruim tien jaar haar passie voor geschiedenis en koken. Ze wil mensen inspireren met mooie ingrediënten en recepten die verloren zijn gegaan. Dat doet ze onder andere via historische (online) kook- en bakcursussen, belevenis-lezingen, kookreizen naar Italië, en prachtig geïllustreerde kookboeken.

Taartpan met kooltjes
Aan de hand van historische afbeeldingen en oude kookboeken nam de enthousiaste Henzen de aanwezigen mee langs verschillende tijden en eetculturen: de Romeinse rijken met hun decadente gewoontes, de Middeleeuwen waarin de taartpan met kooltjes op de deksel een belangrijk item was voor wie geen oven had, en de Gouden (17de) Eeuw waarin veel brood, bier en haring werd gegeten, maar ook pannenkoeken regelmatig op het menu stonden, bij rijk én arm.
Henzens voortdurende interactie met het publiek maakte haar verhaal nog boeiender. Zo liet ze de aanwezigen gedurende de avond ook een aantal smaken en geuren uit vervlogen tijden beleven aan de hand van potjes en flesjes die ze liet rondgaan. Het gefermenteerde vissausje Garum, dé smaakmaker van de Romeinse oudheid, was er één van.

Service á la Russe
Naast smaken en geuren passeerden ook verschillende wijzen van opdienen de revue. In rijkere kringen was het bijvoorbeeld bij officiële gelegenheden de ‘service á la Francaise’ lange tijd de gewoonte, waarbij álle gerechten állemaal tegelijk op tafel werden geplaatst. Dit werd als een blijk van welstand gezien. Vanaf begin 19de eeuw werd deze manier van opdienen vervangen door de ‘service á la Russe’, waarbij de verschillende gangen na elkaar worden geserveerd, zoals wij dat nog steeds gewoon zijn.
Het was een afwisselende en veelzijdige avond, zeer geschikt voor deze tijd van het jaar. Absolute aanrader is ook Henzens prachtige website waar men met gemak enkele uren kan doorbrengen en bovendien mooie producten kan vinden.

Eerstvolgende Oud Vorden-avond is de Niejaorvesite (alleen voor leden) op dinsdag 16 januari in De Herberg, met de traditionele fotopresentatie over het vroegere Vorden en de foto-quiz. De Dialectvoorleesmiddagen op 23 november en 21 december (extra kersteditie) zijn inmiddels beide volgeboekt. Op de website van de vereniging staan onder Agenda de geplande activiteiten voor 2024.

www.oudvorden.nl
www.eetverleden.nl