Op zoek naar de nieuwe vrijwilliger

BRONCKHORST/VORDEN - Vrijwilligerswerk is de smeerolie van de samenleving, maar het is, net als de samenleving zelf, aan veranderingen onderhevig en daar moet je als organisatie op inspelen. De landelijke Stichting Present, die ook in vier Achterhoekse gemeenten is gevestigd, levert daar een bijdrage aan. Het motto: “Doe mee op jouw manier.”

Door Sander Grootendorst

Present hield donderdag 30 juni een ‘mini-symposium’ in het Kulturhus in Vorden met als doel in kaart te brengen wie de vrijwilliger anno nu eigenlijk is. Wat wil en kan hij/zij? “Vrijwillige energie, daarvan is er meer dan voldoende”, zei een van de gasten, dr. Lucas Meijs, professor vrijwilligerswerk, in een lezing. “Het gaat erom: hoe zet je die energie om in vrijwilligerswerk.” Als voorbeeld vertelde hij over de afgenomen belangstelling van vrijwilligers voor het vaandeldragen in Limburg. “Dat wil natuurlijk niet zeggen dat ze geen vrijwilligerswerk meer willen doen. Maar er moet een match zijn tussen hun energie en de mogelijkheden om die in te zetten.”

“Bij vrijwilligerswerk denk je vaak aan ouderen, gepensioneerden. Terecht, zij hebben meer tijd. Maar er zijn minstens zo veel werkenden vrijwillig actief, alleen minder uren.” Vrijwilligers zijn tegenwoordig gemiddeld eerder geneigd aan ‘spontane’ activiteiten deel te nemen en ze willen waar mogelijk liever hun eigen tijd indelen.

In de persoon van de Bronckhorster burgemeester Marianne Besselink was een tweede overkoepelende organisatie vertegenwoordigd: het platform Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV), waarvan Besselink voorzitter is. Het is bij het grote publiek geen bekende club, constateerde Besselink. “Al komt daar verbetering in.” Dat is belangrijk voor de kwaliteit en de voortgang van het vrijwilligerswerk: “We doen mee aan nationale projecten zoals Samen Ouder Worden en het ondersteunen van vrijwillige hulp aan Oekraïners. We zitten aan tafel bij verschillende ministeries. We werken aan nieuwe oplossingen voor vrijwilligerswerk. Het platform beschikt over heel veel kennis. Organisaties als Natuurmonumenten, sportbonden en vrijwilligerscentrales doen een beroep op ons. Maar ook kleine organisaties. Die hoeven niet steeds opnieuw het wiel uit te vinden. En dan heb ik het ook over praktische zaken zoals: aan welke voorwaarden moeten we voldoen als we zelf bij een evenement koffie willen uitschenken.”

Winst
Voorzitter Nelly de Vries van Present Achterhoek: “Vrijwilligerswerk betekent immateriële winst voor de maatschappij. Maar het is ook in geld uit te drukken: De afgelopen vier jaar hebben via Present 490 vrijwilligers in Bronckhorst samen 4.194 uren gedraaid. Als je dat omrekent kom je op een inzet die 71.000 euro waard is. En dan is er nog de preventieve kant. Een voorbeeld: we kunnen mensen uit een sociaal isolement halen, voorkomen soms huisuitzettingen. Een gemiddelde huisuitzetting kost 35.000 euro.”

Present Achterhoek zit nu in Bronckhorst, Doetinchem, Winterswijk en Aalten-Dinxperlo. Het streven is om ook in de overige Achterhoekse gemeenten aan de slag te gaan, zei De Vries.

Vrijwilligerswerk is overal en het is er in vele soorten en maten, betoogde Besselink. “Als je dit Kulturhus binnenloopt, is de kans dat je een vrijwilliger tegen het lijf loopt groter dan dat je een beroepskracht treft.” Aan de andere kant: “Mensen weten vaak zelf niet dat ze in feite vrijwilligerswerk doen, of kunnen daar heel bescheiden in zijn. Maar ze helpen bij hun club of op school, ze doen klusjes voor een buurman. En mantelzorg valt onder vrijwilligerswerk. Waarbij we soms niet beseffen dat ook kinderen en jongeren daarbij betrokken zijn: als ze een zieke vader of moeder helpen verzorgen, of als ze voor opa en oma wat doen. Heel mooi allemaal, vrijwilligerswerk betekent: omzien naar elkaar. Maar we moeten erop letten dat het in evenwicht blijft.”