Wethouder Willem Buunk heeft zelf een misschien wel 150 jaar oude hooimijt staan, die nu gebruikt wordt voor houtopslag. Foto: Liesbeth Spaansen

Wethouder Willem Buunk heeft zelf een misschien wel 150 jaar oude hooimijt staan, die nu gebruikt wordt voor houtopslag. Foto: Liesbeth Spaansen

‘Ga niet een boerderij tot bungalow verbouwen, koop dan een bungalow’

Wonen

Wethouder Buunk maakt zich zorgen om (agrarisch) erfgoed

Door Liesbeth Spaansen

Het voormalig dorpscafé Kraantje Lek in Olburgen is genomineerd voor de Monumentenprijs Bronckhorst 2021, net als de gerestaureerde stadsboerderij aan de Kerkstraat 19 en het renovatieproject aan de Berend van Hackfortweg 2-42 door Prowonen, beide in Vorden. De Open Monumentendagen Bronckhorst zijn dit jaar op 11 en 12 september. De uitreiking van de monumentenprijs is op de openingsavond, 8 september in de Martinuskerk in Baak.

BRONCKHORST/STEENDEREN - Wethouder cultuurhistorie en monumenten van de gemeente Bronckhorst Willem Buunk woont in één van de gemeentelijke monumentale boerderijen die de Molenkolkweg in Steenderen rijk is. Het is een oude krukboerderij uit 1843, met een asymmetrische voorgevel. “In deze boerderij zijn onder andere de originele bedstedes en de schouw nog in tact”, benadrukt hij. “Vaak wordt alleen de buitenkant als monumentaal beschouwd, terwijl ook het interieur zeker de moeite waard is om te behouden.”

Kort kennismaken met wethouder Buunk
Willem Buunk (1970) is geboren en getogen in Hoog-Keppel. “Vanwege studie en werk aan de universiteiten in Wageningen en Nijmegen ben ik weggegaan. Naast mijn werk als onderzoeker en adviseur omgevingsbeleid, zat ik acht jaar voor de VVD in de gemeenteraad van Utrecht, waar ik met veel plezier woonde.” Hij werkte de laatste jaren als lector gebiedsontwikkeling bij de Hogeschool Windesheim in Zwolle. Dat bood de gelegenheid om weer in het oosten te wonen en hij zocht een woning dichterbij en vond deze in Steenderen.
Eenmaal verhuisd, werd hij door de toenmalige voorzitter van de VVD Bronckhorst gevraagd aan te sluiten. Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 werd Willem Buunk wethouder met onder andere de portefeuille cultuurhistorie en monumenten. Daarnaast is hij verantwoordelijk voor de invoering van de Omgevingswet en het opstellen van de nieuwe omgevingsvisie voor Bronckhorst.

Monumentenprijs Bronckhorst 2021
“De Monumentenprijs is een schouderklopje, om waardering uit te spreken voor het werk van de eigenaren. Zo wordt zichtbaar hoeveel tijd en moeite zij investeren in hun monument, voor vergunningsprocedures en het restaureren zelf. Er is gekeken naar projecten die bij de gemeente bekend zijn en naar monumenten die door inwoners van Bronckhorst na een oproep werden aangemeld.” Er zijn ook projecten waar bijna niemand iets van weet. “Er zijn eigenaren die geen subsidie aanvragen en jarenlang het onderhoud aan hun woning doen.”

Vanuit de lange lijst aanmeldingen werden Kraantje Lek in Olburgen, een stadsboerderij en huurwoningen van ProWonen beide in Vorden genomineerd. Monumenten die eruit sprongen of waar een mooi verhaal bij hoort. De wethouder presenteerde deze voorstellen aan het college. “Die namen daar een collegebesluit over, in verband met de transparantie.” De jury bestaat uit leden van de monumentencommissie en medewerkers monumentenzorg van de gemeente Bronckhorst. “De winnaar wordt voorgedragen bij het college voor een collegebesluit.”

Monumenten in Bronckhorst
De gemeente Bronckhorst, lid van de Federatie van Monumentengemeenten, net als Dordrecht, Amsterdam, Haarlem en Utrecht hoort bij de grootste monumentengemeenten van Nederland met 815 grote en kleine monumenten.

“Het is belangrijk dat we onze monumenten beschermen en in stand houden, ik vind dat belangrijke elementen van de directe leefomgeving. We ontlenen onze identiteit eraan en het geeft ons reden om ons thuis voelen. Dit ‘ensemble van landschap’ is de optelsom van schoonheid van het landschap, aandacht voor natuur en groen en de gebouwen die bij het landschap horen, die de waarde van monumenten bepalen. Helaas is veel weggehaald, vernield en verdwenen.”

Veel erfgoed is niet aangewezen en heeft geen monumentenstatus, daar maakt wethouder Buunk zich grote zorgen over. “Met name het agrarisch erfgoed. Daardoor gaan boerderijen, hooimijten en kapschuren maar ook molens verloren. Die hebben vaak geen agrarische functie meer.”

Hij wil dat in het beleid prominenter aandacht moet zijn voor de meest kwetsbare erfgoederen. “Agrarisch landschap wordt hier juist zo gewaardeerd, dat moeten we in stand houden. Het vertelt je iets over de historie. Maar ik weet dat bij boeren meer de focus ligt op het bedrijf dan op behoud van het oude.” In Bronckhorst gaat het om ongeveer 3000 gebouwen. De boerderijen die daarbij horen, worden een enkele keer nu alsnog aangewezen als gemeentelijk monument. Niet alle bewoners zijn zich er bewust van dat ze in waardevol erfgoed wonen.

Omgevingsvisie
De wethouder wil beleid ontwikkelen om te zorgen voor meer goede bouwinhoudelijke en historische kennis en kunde over monumenten. Daarvoor zal ook aandacht zijn in de omgevingsvisie. “Vanwege de nieuwe omgevingswet herzien wij al ons ruimtelijk beleid. De 26 wetten die er nu zijn over de fysieke leefomgeving zijn omgezet in één Omgevingswet. Die wordt in 2022 van kracht. Erfgoed is een element hiervan”, legt Buunk uit. “Erfgoed geeft identiteit aan ons gebied, zowel de gebouwde als de ongebouwde omgeving. Daar willen wij met onze lokale Omgevingsvisie ruime aandacht aan geven.”

De wethouder vindt het belangrijk om zo vroeg mogelijk mensen te adviseren wat wel en niet mag met hun aangekochte monument. “Dat beleid is nu voor mensen onduidelijk. Er wordt eigenlijk niet voldoende informatie verstrekt. Daar moet je nu naar zoeken, heb ik zelf ervaren”, bekent hij. Hij wil zijn boerderij buitenom schilderen, maar weet niet welke kleur verf op de luiken moet.

“Er is wel iets van beleid, waar grofweg is benoemd wat in stand moet worden gehouden, maar vindt maar eens informatie over monumenten en hoe daarmee om te gaan. Wat zijn de cruciale kenmerken ervan? Hoe kunnen we beter communiceren en uitleggen hoe een monument in stand moet worden gehouden? Wat is een monument waardig? Bijvoorbeeld over het isoleren van panden, verhoudingen, passende vormgeving of hoe dubbel glas te plaatsen? Er wordt wel veel gemoderniseerd, maar is dat herstel of restaureren? En wat zijn structurele elementen in het pand, die we eigenlijk ook willen behouden. Dit weet je niet omdat het niet staat beschreven. Daar zou vóór het verbouwen al overleg over moeten zijn.”

Behoud van het oude is moeilijk als dat geen monumentale status heeft. “We zijn wel heel strikt in hagen en boomgaarden, maar geven niet helder aan wat wel of niet met een gebouw mag. Wat mooi is of lelijk, is ook een discussie. Ik hoop dat we erin slagen het echte erfgoed te behouden. Ga niet een boerderij tot bungalow verbouwen, koop dan een bungalow”, besluit wethouder Willem Buunk.


openmonumentendagbronckhorst.nl

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant