Leven van en mét historie
Als inwoners leven we van en mét onze historie en ontwikkelen deze gepast voort in de tijd. Bronkhorst is vooral geen museum met vitrines, het leeft! Wonen op de eerste plaats, werken op de tweede plaats en toerisme op de derde plaats. Dit alles moet vooral binnen afgesproken kaders en in evenwicht blijven!
Zelf ben ik bewoner van één der inkomende wegen en zie ik de buitenlandse kentekens van toeristen, veelal monumenten geïnteresseerden voorbij komen. Kentekens uit Duitsland, België, Frankrijk, Engeland, Zwitserland, Italië, Spanje etc. Ongetwijfeld zullen neringdoenden deze monumentengenieters in hun winkel, galerie of aan de dis krijgen. Neen… het is hier vooral géén Volendam of Giethoorn en dit zal het ook niet worden!
Heeft Bronkhorst dan meerwaarde? Voor mij als initiatiefnemer richting een toekomstige plaatsing op de Werelderfgoedlijst volmondig JA!
We hebben het maar gemakshalve over de kleinste stad van ons land en misschien wel één der kleinste steden op deze aardbol en vanuit dit perspectief is het nog niet zo gek om deze Internationale Werelderfgoedlijst ook eens te betrekken op de stad Bronkhorst. Trouwens ik heb volstrekt geen moeite dat dit nog één tot twee decennia zou mogen gaan duren. Je groeit er naar toe en wie weet maakt de generatie na mij de plaatsing op deze belangrijke Werelderfgoedlijst mee. Willen we dit, dan zullen we toch een eerste stap moeten maken, nietwaar?
De bescheiden economische ontwikkeling van toch wel ruim vijf eeuwen heeft een grootse uitstraling en aan de andere zijde een -toeristisch- verlangen. Er is een waardevol verbond tussen alle Rijksmonumenten, doch ook het vervangend bouwen na bijv. stadsbranden. Als geheel heeft het een verbroederende warme sfeer en de architectuur kenschetst zich als eenvoud ten top.
Alle bewoners zijn liefhebbers van 'het oude' en ze hebben hier zelfs nog een bescheiden schutterij, die wie weet in deze economisch moeilijker tijden weer een taak toebedeeld gaat krijgen, waarvoor politieagenten geen tijd meer hebben. Het is een invulling naast het jaarlijks feestgedruis in de eerste week van september, de beroemde Bronkhorster Kermis met het eeuwenoude 15e eeuwse schuttersgilde voorop. Noem het een vorm zgn. 'naoberhulp' en zo stonden de Bronkhorster stadspoorten eeuwen geleden reeds wagenwijd open voor vluchtelingen als Hugenoten en Joden.
Maar terug naar de Unesco Werelderfgoedlijst…
Bronkhorst laat in zijn bescheiden ontwikkeling alle rangen en standen zien van eens een feodale maatschappij. Het voormalig adellijk goed, het 'Slot Bronkhorst' op de kasteelheuvel, een kern met voornamere panden midden in de stad en meer naar buiten de eenvoud van de landarbeider in combinatie met de bescheiden middenstand. Ze konden eeuwen niet buiten elkaar en dit lijkt me nu typisch potentieel te hebben voor wie weet binnen tien of meer jaar een toekomstige toetreding tot deze Werelderfgoedlijst. Inderdaad… een oude spreuk wordt weer springlevend en wel: "Wie het kleine niet eert is het grote niet weert..."
Deze Werelderfgoedlijst heeft tien universele criteria van waarde, interactieve menselijke waarden. Bijvoorbeeld een interactie tussen architectuur of technologie, monumentale kunsten, stadsontwerp of landschapsontwikkeling.
Laten we stellen een exceptionele getuigenis van een culturele traditie of een samenleving die nog voortleeft. Zo ook een bijzonder voorbeeld van een traditionele menselijke bewoning. In het bijzonder kwetsbaarheid tengevolge van onomkeerbare veranderingen.
Het gaat me thans te ver om alle historie te beschrijven, tenslotte ligt er veel geschreven historie opgeslagen in bibliotheken, o.a. de bibliotheek van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed te Amersfoort en de Koninklijke Bibliotheek (KB) te Den Haag, zo ook de archieven van kerk en adel door de eeuwen heen. (KB: 'Over de drempel van 1996' een beeld op 1000 jarig Steenderen en Bronkhorst)
Welkom in Bronkhorst voor de Nederlandse Unesco Commissie…
Mevrouw Andrée van Es, voorzitter en Hooggeleerde leden van de Nederlandse Unesco Commissie. U met uw Hooggeleerde leden heeft bijzondere interesse voor historie en cultuur. Laat mij vrijblijvend uw interesse opwekken om eens een bezoek te brengen aan de kleinste levende stad van het land, Bronkhorst en u een rondleiding aanbieden opdat u een beeld krijgt van de schoonheid van deze kleinste stad van ons land met volwaardige stadsrechten sedert 1482.
Let wel… nóg steeds een levende stad en ieder jaar komt er weer nieuwe geschiedenis bij zonder het oude te verliezen. Dit is en lijkt ons nu Werelderfgoedwaardig!
Graag laat ik het u persoonlijk zien, want ongetwijfeld zijn er onder u commissieleden, die hier nog nimmer zijn geweest en zelfs de naam Bronkhorst mogelijk (nog) niet eens kennen, doch wie weet een warm verlangen krijgen dit moois eens van dichtbij te mogen aanschouwen. U bent welkom en zoals wij zeggen… de koffie staat bijna klaar op onze historische hoeve in deze mooie omgeving.
Mag ik u en uw commissieleden persoonlijk uitnodigen voor een uitvoerige rondleiding en het zal fantastisch zijn als u allen mijn uitnodiging zou willen en kunnen aanvaarden. Geen enkel bezwaar dat dit in het komende najaar zal kunnen plaatsvinden. Ik begrijp uitermate goed dat u vóór Bronkhorst eventueel op een Werelderfgoedlijst geplaatst zou willen, kunnen of mogen worden (en hier gaat in alle geledingen veel discussie aan vooraf gedurende één decennium of meer) er tot 1000 plus pagina's aan erfgoedbehoudende tekst geproduceerd zal moeten gaan worden.
Zover is het echter nog niet, eerst een kennismaking met uw commissie. Wij is tenslotte meer dan ik nietwaar? Eerst een informatieve ronde langs onze schoonheid en… proef de tijden van weleer.