Slachten in de twintigste eeuw
STEENDEREN – Seniorensoos Ons Contact ontving twee in klederdracht geklede dames van de Historische Vereniging Oud Noordijk. Zij vertelden over de slacht van varkens bij de boer in de vorige eeuw met de daarbij behorende tradities
De vele aanwezigen in Het Anker luisterden aandachtig naar de uitleg en hoorden dat als een varken geslacht was en op de ladder hing om te besterven de buurt kwam 'vet priezen'. De buurt gaf complimenten over de dikte van het spek en prees de prachtige hammen. Deze positieve aandacht werd door de boer beloond met een flinke borrel. Een goed stuk vlees ging sowieso naar de dominee of pastoor, hoofd van de school of een andere notabele uit het dorp, want je wist maar nooit waar het goed voor was.
Bij de slacht van een varken werd er nauwelijks iets weggegooid. Van kop tot staart; bijna alles werd gebruikt en verwerkt. Dit leverde producten op zoals hoofdkaas, balkenbrij en longworst. De pootjes en de staart waren belangrijke ingrediënten voor een stevige pan snert. Zelfs de blaas van het varken belandde niet bij het afval. Deze werd gedroogd en bijvoorbeeld gebruikt voor de "foekepot": een bus of een pot waarover de blaas werd gespannen met een riet erdoor heen. Deze diende als muziekinstrument. Of de blaas werd gebruikt voor het maken van een voetbal of lampenkap.
Van het bloed maakten de mensen bloedworst, bloedbrood of bloedkoek. Het bloed werd vermengd met roggemeel en kaantjes. Van het mengsel werden stevige ballen gemaakt. Deze werden koel weggezet. In de weken daarna werden ze weer opgewarmd en gegeten. Van het kopvlees werd hoofdkaas gemaakt.
De huishoudens van toen hadden geen diepvries om het vlees in te bewaren. Daarom werd het vlees gepekeld, ingeweckt of gedroogd in de 'wimme', zodat het langen bewaard kon blijven.
Na de pauze werd een film vertoond waarop het slachten van een varken werd getoond en werden gedichten voorgedragen. Het verhaal van de dames was een feest van herkenning. Al waren er wel verschillen in tradities rondom de slachtvisite in Noordijk of in de omgeving van Steenderen. Natuurlijk was er ook wat te proeven, zoals roggebrood met spek, gebakken bloedworst en lever.
De volgende bijeenkomst van de seniorensoos 'Ons Contact' is op woensdag 6 december om 14.30 uur in Het Anker. Mia Tankink uit Keijenborg is uitgenodigd om te vertellen over humor in de kerk. Informatie over de kosten en opgeven kan tot 1 december bij Marietje Besselink (451472), Anneke Groet Roessink (470245), Cilia Langenhof (454620) of Ria Gosselink (441363).
Kleine kernen: onderzoek naar krimp
BRONCKHORST - Een flink aantal kleine kernen in Bronckhorst stond te trappelen om mee te doen aan het onderzoek naar krimp in hun dorp. De studenten van Van Hall Larenstein beginnen op woensdag 29 november in vier dorpen: Drempt (Voor en Achter), Keppel (Hoog en Laag en Eldrik), Velswijk en Keijenborg.
Op woensdagochtend 29 november worden de studenten ontvangen in het gemeentehuis. Het verschijnsel krimp in Bronckhorst wordt met hen besproken. Daarna gaan ze de dorpen in. In vier- of vijftallen lopen ze rond, maken een dorpsschets en een praatje met bewoners op straat. Vervolgens gaan ze met een vertegenwoordiger van de dorpsbelangenorganisatie in gesprek om een beter beeld te krijgen wat er speelt in het dorp. Wie in één van bovenstaande dorpen woont, neemt gerust contact op met de dorpsbelangenorganisatie (DBO) voor meer informatie. Degenen die graag willen meedoen aan dit onderzoek om hun gedachten over krimp met de studenten te delen of omdat zij ideeën hebben hoe dit in het dorp aan te pakken, nemen deze kans om de studenten te ontmoeten. Ze willen graag in gesprek.