Anton Heyboer, Kip. Foto: Willy en Trees van Kleef
Anton Heyboer, Kip. Foto: Willy en Trees van Kleef Foto:

Anton Heyboer: tussen gekte en genialiteit

Overzichts- expositie in Koppelkerk

BREDEVOORT - Vanaf 13 april toont de Koppelkerk in Bredevoort een overzichtsexpositie van Anton Heyboer (1924-2005) uit de TWIN Collectie. Volgens Anton Heyboer de mooiste en grootste verzameling van zijn werk. De expositie toont hoe verweven het leven en het werk waren van deze excentrieke kunstenaar, die alle conventies – van de kunstwereld tot het huwelijk – aan zijn laars lapte.

Anton Heyboer: voor velen de zonderling met de vijf vrouwen. Of de kunstenaar die in een paar penseelstreken kippen en danseresjes op het doek toverde. Wat niet iedereen weet is dat Heyboer in de jaren '60 en '70 één van de meest toonaangevende kunstenaars van Europa was. Zijn werk werd meermaals getoond op de Documenta, aangekocht door het MoMa in New York en tentoongesteld in solo-exposities in het Stedelijk Museum Amsterdam en het Gemeentemuseum Den Haag.

Toen Heyboer – in strijd met alle conventies van de kunstwereld – besloot zijn werk zelf voor kleine prijsjes te verkopen vanaf zijn erf in Den Ilp, volgde een jarenlange ban van galeries en musea. Deze banvloek duurde tot 2017. Het Gemeentemuseum Den Haag initieerde vorig jaar de officiële rehabilitatie van de kunstenaar met een grote tentoonstelling.

Kunst als geneesheer van de ziel
Twee traumatische ervaringen tekenen het leven en het werk van Anton Heyboer. Dwangarbeid in een Duits werkkamp in 1943 en een opname in psychiatrisch ziekenhuis Santpoort. Heyboer verloor door zijn oorlogstrauma en de daaropvolgende ineenstorting het contact met de mens – ook met de mens in zichzelf. Zijn verstand maakte zulke hoge vluchten, dat hij het contact met zijn gevoel verloor, met waanzin tot gevolg. Zijn gevoel ging zo diep, dat hij het contact met zijn verstand verloor, met krankzinnigheid tot gevolg. Vanuit deze twee uitersten moest Heyboer een nieuw evenwicht vinden, waarin beide konden bestaan, maar niet te ver konden doorschieten.

De kunst trad op als geneesheer: Heyboer kreeg als kunstenaar grip op zijn demonen. Hij ontwikkelde een kunstzinnige structuur voor zijn ziel. Deze structuur noemde hij 'het systeem': een constellatie van tegengestelde menselijke krachten en vermogens. In zijn tekeningen doken terugkerende figuren op, die stuk voor stuk een eigen waarde en betekenis verbeeldden. Deze zelfgecreëerde symboliek, waarin Heyboer het leven duidde en leefbaar maakte, is hij zijn leven lang trouw gebleven.

TWIN Collectie
De Koppelkerk toont een overzichtsexpositie van Heyboer uit de verzameling van tweelingzussen Willy en Trees van Kleef. Door het persoonlijke contact met Heyboer konden zij een interessante collectie opbouwen. Zij hebben goed inzicht in het werk en de gedachten en emoties hierachter. De collectie omvat de hele werkzame tijd van Heyboer van 1946 tot 2005 en is van museale waarde. Willy en Trees van Kleef zullen op gezette tijden tijdens de expositie een unieke inkijk geven in het werk en het leven van de kunstenaar. De eerste rondleidingen van de verzamelaars zijn op 14 en 15 april om 14.00 en 15.00 uur. Er is een select aantal plaatsen voor deze rondleidingen; reserveren via de website (www.koppelkerk.nl) is daarom noodzakelijk. Op alle andere dagen worden door de Koppelkerk tweemaal daags verdiepende rondleidingen aangeboden om 14.00 en om 15.00 uur.

De expositie in de Koppelkerk is te zien van vrijdag 13 april tot en met zondag 10 juni. De openingstijden zijn van vrijdag tot en met zondag van 11.00 tot 17.00 uur. De entree kost vijf euro, inclusief een kop koffie of thee.


Aandacht voor aangepast sporten in de Achterhoek

BRONCKHORST - In aanloop naar de Special Olympics Nationale Spelen op 8, 9 en 10 juni 2018, worden in acht Achterhoekse gemeenten sportinstuiven georganiseerd. Iedereen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking kan hieraan deelnemen. Sportaanbieders laten hen tijdens een sportinstuif gratis kennismaken met hun sport. Mensen zonder beperking zijn uiteraard ook van harte welkom.

Ook gemeente Bronckhorst benaderde sportverenigingen om samen met hen een sportinstuif te organiseren. Sportcentrum AeroFitt, golfclub 't Zelle en badmintonverenigingen HBC Hengelo, Flash Vorden en BC Steenderen sloegen de handen ineen en stelden een mooi programma samen. Wethouder Jan Engels van sport en cultuur: "Iedereen die wil, moet kunnen sporten. Voor mensen met een beperking is dat vaak nog niet het geval. De Special Olympics vraagt hier aandacht voor, met als doel om aangepast sporten bereikbaar te maken voor iedereen. Het belangrijkste hierbij is meedoen. Als enthousiast sporter weet ik hoe belangrijk sport kan zijn. Om fit te blijven, om te ontspannen of om anderen te ontmoeten. Dat gun ik iedereen!"

Programma Bronckhorst
Op 7 april is de sportinstuif in Bronckhorst. Sportievelingen kunnen kiezen uit fitness, badminton, golf of boksen. Speciale gast is Orhan Delibas, voormalig Nederlands bokser, winnaar van een olympische medaille, wereldkampioen bij de militairen en profbokser in Amerika. De sportinstuif is van 13.00 tot 16.00 uur bij sportcentrum AeroFitt, aan de Winkelskamp in Hengelo. AeroFitt-fitness manager Thomas Wolbrink: "We vinden het belangrijk om samen met andere aanbieders in Bronckhorst een breed sportprogramma voor álle doelgroepen aan te bieden. Juist ook ná de Special Olympics in juni moeten mensen met een beperking de weg naar de sport weten te vinden."

Aanmelden
Aanmelden voor de sportinstuif Bronckhorst kan via www.aerofitt.nl (kies Online reserveren/Sportinstuif zaterdag 7 april) of stuur een e-mail naar thomas@aerofitt.nl.

In de regio zijn nog veel meer instuiven te bezoeken, voor bijvoorbeeld volleybal, korfbal, bowlen of atletiek. Het complete programma is te vinden op www.specialolympics2018.nl (kies Side-events/Sportinstuiven).

Special Olympics
De sportinstuiven worden georganiseerd in aanloop naar de Special Olympics Nationale Spelen Achterhoek op 8, 9 en 10 juni 2018. Op deze Special Olympics zijn alle sporters met een verstandelijke beperking welkom, ongeacht niveau of eerdere prestaties. Ruim 2.000 deelnemers doen mee aan 22 verschillende takken van sport. Daarbij krijgen ze steun van heel veel vrijwilligers en coaches. Kijk voor alle info op de site: www.specialolympics2018.nl

Anton Heyboer, Is Den Ilp, 1973. Foto: PR