Gouden jubileum voor kunstenares Anna Carlier
DOETINCHEM - In de hoek van haar woonkamer ligt een stapeltje bloementekeningen. "Die heb ik laatst gemaakt toen ik op mijn ziekbed lag, tijdens de revalidatie van een knie-operatie", vertelt de 72-jarige Anna Carlier uit Doetinchem. Ze bladert de A4'tjes door. "Kijk, je ziet precies wanneer de medicatie zijn werk deed", zegt de kunstenares met een glimlach, terwijl ze naar de kronkelende potloodstrepen wijst. Carlier revalideerde in haar eigen galerie aan huis. Vanuit bed tekende ze de bloemen na die ze ontving van haar ziekenbezoek. "Ik voel me gelukkig als ik teken of schilder en in rap tempo was ik dan ook weer genezen." Therapeutisch te werk gaan is de rode draad in Carliers verhaal. Daar is ze na vijftig jaar wel achter. "Ik ben mijn eigen therapeut. Maar vooral een kunstenares."
Door Kelly Heerink
Kunstzinnig
Carlier groeide op in de omgeving van de Cloese bij Lochem. Haar vader was met allerlei kunstzinnige bezigheden bezig in een klooster en moeder weefde veel. "We woonden in een oud koetshuis bij het kasteel - een idyllische plek aan het water." Dagelijks bracht ze haar jongere zusje Marian naar de kleuterklas, om vervolgens door te trappen naar haar eigen school. "Ik kom uit een gezin met negen kinderen en je voedde elkaar als het ware op, zo ging dat in die tijd." Over haar waardevolle jeugdherinneringen bracht Carlier onlangs het kinderboek 'De weg door het donkere kraaienbos' uit, dat ze dertig jaar geleden zelf illustreerde en schreef. "In de jaren tachtig deed ik veel aan meditatie en tijdens een spirituele sessie vroeg de therapeut mij terug te denken aan mijn jeugd." Direct zag ze zichzelf met haar jongere zusje achterop fietsen. "De opdracht was om die gedachten uit te tekenen. Toen ik eenmaal begon te schilderen, hield ik niet meer op."
Haar acht broers en zussen zitten bijna allemaal in het kunstvak. "Met mijn broer Paulus en zus Simone exposeerde ik in 2005 met lichtzuilen in de DRU Cultuurfabriek - een idee dat ontstond in een donkere periode, ik zocht naar lichtpuntjes. Uiteindelijk leidde dat tot een prachtige performance: allerlei lichtzuilen in een op zichzelf somber ogende fabriekshal." Haar eerste exemplaar, waarop engelen staan afgebeeld, dient nog altijd als lamp in haar woonkamer.
Portretten
Op diezelfde plek bladert ze door de verzamelmap waar voornamelijk portretten van eigen hand inzitten. Ook het certificaat uit 1969 toen zij de Akademie voor Beeldende Kunst (AKI) in Enschede afrondde ontbreekt niet. Tijdens die opleiding ontmoette Carlier ook Bennie Jolink, met wie zij getrouwd is geweest. Hun zoon Gijs Jolink en diens kinderen portretteerde ze, maar ook componisten als Béla Bartok en Franz Schubert, Ghandi, André Hazes en Erica Terpstra. De componisten hingen destijds in de muziekschool. En Terpstra schilderde Carlier na om haar eigen ouderdom te verwerken. "Ik vond haar toen namelijk echt een wanstaltige kop hebben." Zelf omschrijft Carlier haar werk als expressief en impressionistisch tegelijkertijd. "Ik denk dat die twee uitersten ook in mijzelf zitten. Soms ben ik ingetogen en dan ineens moet alles eruit."
Kledingwinkel De Noodzaak
Tien jaar lang reed Carlier vanuit de Achterhoek naar kledingwinkel De Noodzaak in Enschede. "Marijke Harmens en ik kenden elkaar van de kunstacademie. Zij was mode-ontwerpster en vroeg of ik wilde helpen met haar winkel." Samen struinden ze markten af, op zoek naar oude kleding, om er vervolgens iets nieuws van te maken. "Ik beschilderde de stoffen voornamelijk. Dat deed ik toen in een schuur te Hummelo, mijn atelier."
De winkel was noodzakelijk volgens de dames, vandaar ook de naam. "Wij verkochten namelijk tweedehands en zelfgemaakte mode in alle maten, een nieuw concept in de jaren zeventig. De zaak liep goed."
Af en toe zelfs zó goed, dat de kleerhangers leeg waren. "Dan ging de deur tijdelijk op slot - geen klant die dat erg vond, want diegene wist: er komt weer een nieuwe collectie aan."
Elke heropening van de winkel ging gepaard met een anders ingerichte winkel. "We pasten het behang aan op onze nieuwste ontwerpen", aldus de creatieve Carlier, die terugkijkt op een fantastische periode.
Galerie Nieuwe Weg
Toch miste ze het schilderen op doek. "De periode na de winkel en scheiding stapte ik van verfijnd over naar groots en ruig. Een enorm contrast", herinnert Carlier zich. "Het belangrijkste voor mij was om altijd kunstzinnig bezig te zijn. Ik moést ermee doorgaan, ook als ik mijzelf geen linnen kon veroorloven. Dan gebruikte ik wel een laken als ondergrond."
Carlier exposeert haar werk sinds vier jaar in haar eigen kunstgalerie. Er staat tevens een materiaalkast en een tafel vol verfvlekken waar ter plekke aan gewerkt wordt. In de voordeur zit een ogenschijnlijk glas in lood raam van crêpepapier. "Gemaakt met mijn kleinkinderen. De eerste expositie in deze ruimte was er één van ons samen: Oma en haar kleinkinderen. Wat was ik trots."
Op dit moment exposeert haar broer Laurens (66) zijn werk in Galerie Nieuwe Weg. "Hij woont in Amsterdam en is een echte levensgenieter", vertelt ze. Zo reisde hij de hele wereld over en schilderde onderweg de verschillende landschappen na. "Die stuurde hij dan als ansichtkaarten naar mij op." Carlier was daar zo van onder de indruk, dat ze ze stuk voor stuk heeft ingelijst. "Ook al is het werk met pen en aquarel op lijnpapier - een absolute no go tijdens mijn opleiding - hij heeft daar lak aan." De twee inspireren elkaar. "Toen hij zijn eigen werk zag, is hij meer expressionistisch gaan schilderen." En Carlier zelf? "Ik wil, net als Laurens, de natuur naschilderen. Dat gaan we samen doen op een mooie buitenplek. Gelukkig komt de lente eraan."
Dagelijks geopend: Galerie Nieuwe Weg aan de Nieuweweg 52 in Doetinchem. Voor meer info zie annacarlier.nl