Plattelandspioniers Achterhoek in gesprek tijdens Tegenlicht Meetup Lochem
LOCHEM - Tien plattelandsondernemers presenteerden zich maandag 27 januari in het Stadshuus in Lochem. Gerthe Lamers en John Susebeek organiseren ongeveer tweemaandelijks een discussiebijeenkomst met een actueel maatschappelijk thema als basis. Deze zogenoemde VPRO Tegenlicht Meetups worden, net als in Lochem, in verschillende steden in Nederland georganiseerd. VPRO Tegenlicht-reportages vormen steeds de basis van gesprek. De meet-up stond in het teken van plattelandspioniers. Maar liefst negentig bezoekers kwamen naar de bijeenkomst.
Door Meike Wesselink
Tijdens de reportage lieten drie pioniers zien hoe zij het roer omgooiden om het 'anders' te doen. Klimaatverandering, verschraling van het land en het doorzettingsvermogen om de gemeenschap mee te krijgen vormden de motivatie van de pioniers, waaronder die van voedselbos-goeroe Wouter van Eck. Ook de Achterhoekse plattelandsondernemers die zich na de documentaire presenteerden, kenmerkten zich door een vergelijkbare drive.
Boerin Els Hegger, boer Stefan Hanstede, Hans Leeflang, initiatiefnemer van De Slimste Weg, bewustwordingscoach Agnes Eising, Manja Bedner, theatermaakster, Daan de Leeuw, houtbewerker en initiatiefnemer van de Groene Cirkel, Marieken Nieuwdorp van natuurkampeerterreinen De Groene Koepel, Gea Boessenkool van educatieve boerderij De Stegge, Koppelkerk-ondernemer Sylvia Heijnen en Tonnie Tekelenburg van Lochem Energie gaven een korte pitch. Ze lichtten daarin de passie voor hun onderneming of initiatief toe. Aanwezigen stelden erna vragen. Hoewel tijdens vorige Tegenlicht-bijeenkomsten veel meer de discussie werd gezocht, had de bijeenkomst afgelopen maandag meer weg van een Q&A. Tijdens de informele borrel na de bijeenkomst werd meer van gedachten gewisseld en ge-netwerkt.
Aardig was dat de bijeenkomst een groot regionaal, zelfs landelijk karakter had. Niet alleen pioniers uit Lochem en omgeving stelden zich voor, ook omgeving Winterswijk (De Stegge, De Groene Cirkel, Koppelkerk) en Nieuwegein (De Groene Koepel) waren vertegenwoordigd.
Wat minder aan bod kwam tijdens het gesprek, was de strijd van de pioniers. Doorgaans is het niet eenvoudig om een gemeenschap 'om' te krijgen of je bedrijf op het platteland daadwerkelijk rendabel te maken. Een flinke dosis doorzettingsvermogen is er op zijn minst voor nodig. En dan is er nog de regelgeving die vaak weinig ruimte biedt voor maatwerk. Het leek bijna even alsof het alleen maar leuk is om pionier te zijn. "Een beetje ben ik dat wel met je eens", aldus Els Hegger van boerenbedrijf De Mobiele Gaard.
"Zelf gebruik ik het woord 'volhoudbaarheid', want volhouden komt zeker kijken bij pionierswerk. Natuurlijk moet je beschikken over een flinke dosis idealisme, maar economisch inzicht is minstens zo belangrijk." Hegger, geboren en getogen in Lochem, is na de nodige omzwervingen en wereldreizen weer in Lochem terechtgekomen om de wereld te verbeteren. "Zelf vond ik het wel heel bijzonder om te ontdekken dat ik niet de wereld hoef over te reizen om het goed te doen, maar dat het gewoon in mijn eigen omgeving op kleinschalige manier kan."
Samen met Stefan Hanstede zette Hegger De Mobiele Gaard op, zo'n vier jaar geleden. Op in gebruik genomen stukken land van eigenaars verbouwen de twee groente, fruit, noten, granen en telen er varkens en kippen. Hanstede zet zijn werkzaamheden nu voort op de Baankreis in Almen, Hegger blijft in de omgeving van Lochem actief.
"Hoewel misschien de nadelen van pionieren minder aan bod kwamen, vind ik het zelf erg prettig om het juist een positieve draai te geven. Via media wordt wereldproblematiek enorm onder een vergrootglas gelegd en dat werkt eigenlijk alleen maar verlammend. Zelf vind ik het fijner om positieve input op kleine schaal te krijgen en ook anderen weer te inspireren. Het delen van mijn fouten, is daarin een belangrijk onderdeel. Daarom zijn deze avonden ook enorm belangrijk."
De volgende Meetup is op maandag 23 maart. Het thema is Waterlanders, over de stijgende zeespiegel.
vpro.nl/programmas/tegenlicht/meetups/kalender/Lochem