Verbetering landschap na kavelruil vraagt om fingerspitzengefühl
Gemeente en Streekfonds trekken samen op
Door Henk Klein Holte
VIERAKKER - Met de ondertekening van de prestatieafspraken tussen gemeente Bronckhorst en het Streekfonds wordt een weg ingeslagen om het landschap in Bronckhorst van nieuwe impulsen te voorzien.
Kavelruil, visuele kwaliteiten van het landschap verbeteren, biodiversiteit versterken door betere voorwaarden te creëren voor planten en dieren en niet te vergeten ondertussen de (economische) belangen van de boeren in het gebied prominent in het oog houden. De handtekeningen werden gezet op het erf van ’t Boshuis van de familie Rietman, een plek waar veel aandacht is voor het landschap en leefomgeving voor mens, plant en dier. Namens de gemeente tekende wethouder Paul Hofman en secretaris en penningmeester Arie Gouka deed dat namens het Streekfonds. Met deze overeenkomst Kavel en Landschap is een bedrag van 80.000 euro gemoeid.
“We zijn blij met deze overeenkomst met gemeente Bronckhorst”, zegt projectleider van het Streekfonds Jos Roemaat even voor het officiële moment. Het Streekfonds wil hiermee het prachtige landschap dat Bronckhorst kenmerkt, met de cultuurhistorische elementen, versterken. De inbreng van de gemeente is belangrijk omdat die een kleine 9 hectare aan gronden inbrengt, die als smeerolie in de kavelruil kunnen worden ingezet. “Daarbij gaat het over geld, grond - dus gevoel - maar ook over landschap en de mensen. Dat zijn ingewikkelde processen die om creativiteit en juiste timing vragen.” Willy Toonk, namens de gemeente aanwezig, knikt instemmend. Zij trok de kar op ambtelijk niveau. “Het gaat hierbij echt om fingerspitzengefühl.”
'Ingewikkelde
processen die
om creativiteit
en juiste timing
vragen'
Met het geld zou de projectgroep bijvoorbeeld drie kilometer aan singels kunnen aanleggen. Of een bosperceel. Het gebied dat in eerste instantie in beeld is, ligt ingebed tussen Hengelo, Baak en Wichmond. “Hoe dat er precies uit gaat zien moet blijken uit de behoeftes in dat gebied. We willen niets opleggen maar juist samen optrekken. Dat kunnen ook meerdere, heel kleinschalige, projectjes zijn. Met ’t Onderholt”, vervolgt Roemaat, wijzend op Wilfried Berendsen, “stemmen we af dat er hulp komt bij het beheer. Want we moeten natuurlijk goed zorgen voor wat de investeringen hebben opgeleverd.”
Duurzame benutting
Het streekfonds gaat eerst in gesprek met omwonenden en ook SBNL wordt ingeschakeld. Dat is een landelijke natuurorganisatie die haar fondsen inzet om particulieren te steunen in natuur- en landschapsbeheer, waarbij een duurzame benutting het uitgangspunt is. “Met de 80.000 euro die er nu op tafel ligt kunnen we niet heel Bronckhorst onderhanden nemen”, wil Roemaat aangeven dat niet heel de gemeente overhoop wordt gehaald. “Je moet denken aan low-profileprojecten, die het landschap versterken.”
Hofman beseft ook dat het een complexe materie is, met de beperkte middelen, de verschillen tussen de betrokkenen en de persoonlijke belangen. “We gaan iets ingewikkelds doen maar we doen het op z’n Achterhoeks: ongecompliceerd samenwerken, vanuit de Naoberschapsgedachte. Het landschap is ons DNA, daar identificeren we ons mee. En of we overal iets kleins doen óf hier en daar een groter element, ik kijk ernaar uit straks door dat landschap te fietsen om te genieten van het moois. En voor de betrokken boeren moet gelden dat hun huiskavels straks groter zijn, wat goed is voor hun bedrijfsvoering, en dat het landschap om hen heen straks mooier is geworden.”
Het landschap scoort
De kavelruil is op vrijwillige basis, er moeten voor iedereen voordelen te halen zijn. Dat kan voor een melkveehouder ook een mooier landschap zijn, weet Roemaat. “Het landschap scoort. FrieslandCampina geeft er bijvoorbeeld een paar cent meer voor op de melkprijs als de koeien in een mooi landschap kunnen grazen. Dat zijn mooie ontwikkelingen voor de boeren, waar lang de gedachte leefde van ‘je moet veel investeren in duurzaamheid, maar je krijgt geen cent extra voor de melk.’ Dat is wel een goede ontwikkeling.”
Paul Rietman vertelt vervolgens over de ontwikkelingen op de grond waar hij met zijn familie woont en werkt. Die heeft de status van landgoed verworven. “We zitten hier ingeklemd tussen twee andere landgoederen: Hackfort en Suideras. Al jaren zijn we bezig om hier de natuur op te waarderen en voorzieningen als wandelpaden aan te leggen. We hebben de samenwerking gezocht met Natuurmonumenten dat het aangrenzende landgoed ’t Hackfort beheert. Dat loopt nu prima”, vertelt Rietman, die vervolgens de in 2003 aangelegde stapsteen 'Amfibie' laat zien, een met kikkerpoelen geschikt gemaakt gebied, op de grens met ’t Hackfort.
Onderweg daar naartoe krijgen de aanwezigen ook de gelegenheid om een van de onderkomens volgens Het Betere Boshuis Bed te bekijken. “Daar zijn we in 2002 mee begonnen. Een concept dat je nu over de hele wereld terugziet. Het idee is mensen te laten zien wat het boerderijleven precies inhoudt. Wij komen vanuit een toch vrij intensieve veehouderij. We hebben ons bedrijf omgevormd, net als als het land, dat nu voldoet aan de Natuurschoonwet. We moeten als laatste eis alleen nog wat aanplant verrichten. Daarmee gaan we binnenkort aan de slag.”
