Jaap Nihom en Hetty Nihom-Jacobs. Foto: Gerrit de Graaff

Jaap Nihom en Hetty Nihom-Jacobs. Foto: Gerrit de Graaff

Laatste onderduiker ’t Kervel overleden

ACHTERHOEK/HENGELO - De laatst nog in leven zijnde onderduiker van 't Kervel is onlangs overleden. Op 4 januari stierf op 93-jarige leeftijd Hetty Nihom-Jacobs in Los Angeles, Californië.

Door Willy Hermans

Hetty Jacobs werd in 1927 geboren en groeide op in het pand aan de Spalstraat waar tegenwoordig Frederiks by Jessi zit. De gebroeders Samuel (Broer) en Max Jacobs hadden daar gezamenlijk een manufacturenzaak. De twee joodse gezinnen woonden boven de zaak. Hetty was een dochter van Max en Kitty Jacobs en had een broer Philip Uri. Zij woonden aan de kant van Hotel Langeler. Het andere gezin bestond uit Samuel en Lena Jacobs met hun kinderen Edith en Karel. Ook de moeder van Max en Samuel woonde in het pand. Hetty ging met leeftijdgenoot Edith naar de openbare school aan de Ruurloseweg.

Tijdens de oorlog werden de 42-jarige Samuel en 19-jarige Philip Uri opgepakt tijdens een grote razzia onder Achterhoekse mannen op 8 oktober 1941. Zij kwamen binnen enkele weken om in het steengroevenkamp Mauthausen in Oostenrijk. De overgebleven leden van beide gezinnen doken op 10 april 1943 onder in de kelder van het landhuis 't Kervel. Ze kregen daarbij hulp van de burgemeestersvrouw Van Hoogstraten. Met zo'n vijftien tot twintig andere joden verbleven de gezinnen meer dan een jaar in de kelder van 't Kervel.

Bij een inval in de nacht van 26 op 27 april 1944 werden Max en Karel Jacobs gearresteerd. Zij kwamen in september 1944 om in Auschwitz. De overgebleven dames Jacobs (de moeders, Edith en Hetty) konden vluchten en hielden zich enkele maanden schuil in een bos bij landgoed Wildenborch bij Vorden. In november 1944 werden ze verraden en gearresteerd. De rest van de oorlog verbleven ze in kamp Westerbork waar ze de bevrijding meemaakten.

De dames Jacobs keerden terug naar Hengelo. De moeders begonnen opnieuw met de winkel aan de Spalstraat, maar verkochten deze in de jaren '50 aan Lentferink. Edith trouwde met Martin Jakobs en verhuisde naar Nijmegen, waar ze in 2018 overleed.
Hetty Jacobs trouwde in 1948 met Jaap Nihom uit Nijkerk en emigreerde naar Los Angeles, Californië. Ze heeft in Amerika vaak op scholen haar verhaal verteld. Ze kwam regelmatig op bezoek bij haar nicht Edith in Nijmegen. De laatste jaren verbleef ze in een verzorgingshuis, waar ze op 4 januari 2021 overleed. Ze was nog de enige onderduiker van 't Kervel die in leven was.

Meer over de gebeurtenissen op landhuis ’t Kervel en de lotgevallen van de Hengelose joodse gemeente, staan in het boek ‘Adres Kervel-kelder’.