Herman Winkelhorst bij de vindplaats van de sporen. Foto: PR
Herman Winkelhorst bij de vindplaats van de sporen. Foto: PR

Levenssporen gevonden in steengroeve

WINTERSWIJK/AALTEN - De Duitse student Xaver Donhauser, verbonden aan de universiteit van Bonn, heeft enigszins bij toeval levenssporen ontdekt in de steengroeve bij Winterswijk. De sporen zijn meer dan tien centimeter groot en zijn van een sauriër. Het is nog niet bekend van welke soort de sporen zijn. De gevonden levenssporen hebben de naam Rhynchosauroides peabodyi gekregen. Volgens de Aaltense amateurpaleontoloog Herman Winkelhorst is het om meerdere redenen een bijzondere vondst. "Het zijn levenssporen van een sauriër, een landdier, meestal treffen we in de groeve fossielen, botten of andere resten van zeedieren aan. Een ander bijzonder aspect is dat de sporen een achttal meters te volgen zijn.”

Door Karin Stronks

Xaver Donhauser heeft de vondst gefotografeerd, in kaart gebracht en geborgen. Samen met Herman heeft hij de sporen, die zich op een soort stenen ‘schoteltjes’ bevinden, zorgvuldig verpakt. “De stenen schoteltjes zijn ontstaan doordat kleigrond soms wel en soms niet onder water stond, in de droogte trekt klei krom en dat zorgt voor die schotel-vormen. Daar heeft dus 240 miljoen jaar geleden deze sauriër overheen gelopen. Op deze foto kun je ook het staartspoor nog zien”, aldus Winkelhorst. Hij vervolgt: “240 miljoen jaar geleden heerste hier een subtropisch klimaat. Er kwamen op deze plek, bij de steengroeve dus, vrijwel geen landdieren. Hier was een binnenzee, zeer zout water, een vijandige omgeving met weinig plantengroei. We hebben ook nog nooit botten van landdieren gevonden. Daarom ook zijn deze sporen zo uniek.” 

De levenssporen, ichnofossielen, zijn tien, twaalf centimeter groot en zo’n acht meter te volgen. De sporen zijn vrij diep in de steengroeve ontdekt. “We hanteren de stratigrafie, de opbouw van de lagen, van Henk Oosterink, dat begint op de bodem bij laag 1. Daar zijn de levenssporen aangetroffen. Inmiddels zijn we tot laag 41 gekomen maar we zijn ook al met min-lagen bezig, dus nog dieper in de groeve aan het zoeken”, aldus Winkelhorst. 

De vondst is door Xaver in kaart gebracht en geborgen. “We hebben heel wat ‘schoteltjes’ met sporen verpakt. Gerard ten Dolle, manager van Sibelco, het bedrijf dat kalk afgraaft in de steengroeve, heeft geholpen om de ingepakte sporen uit de groeve te halen. Hij kwam toevallig met zijn jeep langs en bekeek de vondst van Xaver met veel belangstelling. Direct bood hij aan om zijn aanhanger op te halen om de sporen naar boven te brengen. Dat wil ik nog wel even benadrukken, Sibelco heeft hier alle medewerking verleend, de verstandhouding is gewoon erg goed.” 

De hele dag na de bijzondere vondst heeft Herman op deze plek gezocht naar meer sporen maar niets aangetroffen. “De sporen zijn gevonden op een vlak stuk tussen twee hellingen, een gaat naar boven en de andere daalt af, net waar de vrachtwagens rijden. Verder niets meer gevonden. Op deze plek wordt ook niet veel gezocht, het is echt toeval dat Xaver ze hier heeft aangetroffen. We vinden op andere plekken hele dansvloeren van sporen maar hier verder niets gezien.”

Herman vertelt desgewenst: “Ja, Xaver had direct in de gaten dat hij iets bijzonders had ontdekt. Hij is met zijn promotieonderzoek bezig, PhD, en komt vaak hier in de groeve. De vondst is meegegaan naar Bonn, of er meteen onderzoek wordt gedaan weten we niet. Het is ook nog niet bekend om welke soort sauriër het hier gaat. De sporen zijn in elk geval beschikbaar voor onderzoek.” 

Herman Winkelhorst is amateurpaleontoloog en doet al jarenlang onderzoek op gebied van geologie en fossielen in de Winterwijkse Steengroeve. In 2020 vond hij een pissebed van 245 miljoen jaar oud, een nieuwe soort. Hij heeft Xaver Donhauser leren kennen tijdens een excursie in Zwitserland. Sindsdien hebben ze regelmatig contact.

De vindplaats van de sporen, 'schoteltjes'. Foto: PR