Blik op heden en toekomst van de regio
Achterhoek Monitor 2021/2022
WINTERSWIJK - Op woensdag 15 december vond het tweede Jaarcongres Achterhoek Monitor plaats in theater De Storm in Winterswijk in een vrijwel lege zaal. Noodgedwongen door de corona beperkingen werd gekozen voor een online-uitzending van het evenement.
Door Bert Vinkenborg
Achterhoek Monitor 2021/2022 laat de actuele cijfers zien van de stand van zaken met betrekking tot de economie en de welvaart van de regio. Een stuurgroep van vijf leden uit verschillende sectoren van de samenleving geeft uitleg over de nieuwste cijfers en aanbevelingen. Het cijfermateriaal is verzameld door onafhankelijke onderzoekers onder begeleiding van de onafhankelijke leden van de stuurgroep.
Leden
Dat zijn: Willem Buunk, voorzitter van de stuurgroep, wethouder van Bronckhorst en lid van de Achterhoek Board.
Henri de Groot. Hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam en plaatsvervangend kroonlid van de Sociaal Economische Raad SER.
Gert-Jan Hospers, Bijzonder hoogleraar aan de Radboud Universiteit.
Marc Bruinzeels, universitair hoofddocent LUMC Den Haag.
Hans van de Guchte, directievoorzitter Rabobank Noord- en Oost-Achterhoek en bestuurslid VNO-NCW Achterhoek.
Ook waren er vertegenwoordigers van overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties aanwezig om deel te nemen in de discussies. Voor muzikale intermezzo’s zorgde zangeres Marise den Bakker.
Feiten en cijfers
Ondanks de coronacrisis vertoont de regio een opvallende vitaliteit, maar er zijn ook bedreigingen. Een tekort aan woningen en de krapte op de arbeidsmarkt zijn een rem op de ingezette positieve ontwikkelingen. Om de positieve lijn te kunnen door trekken, zijn meer mensen in de leeftijdsgroep jonger dan 50 jaar nodig. In de Achterhoek is hun aandeel nu nog 52 procent tegenover landelijk 59 procent.
Henri de Groot: “De vergrijzingsgolf is niet alleen een kenmerk van de regio, maar ook van Nederland en Europa.” Zonder voldoende woningaanbod wordt het lastig de krapte op de arbeidsmarkt op te heffen. Pendelaars van buiten de regio moeten voldoende efficiënt vervoer ter beschikking hebben; ook op dat vlak valt nog het een en ander te verbeteren. Denk aan vergroting van de spoorcapaciteit en de infrastructuur als geheel.
Het aantal hoogopgeleiden met een HBO of universitair diploma op zak blijft met 30 procent achter bij het landelijke gemiddelde van 41 procent. Hier valt nog veel te winnen. Een HBO -opleiding in de regio, behalve de al in Doetinchem aanwezige PABO, zou daar veel aan kunnen verbeteren.
Lid van de stuurgroep Marc Bruinzeels: “Blijf investeren in levenslange ontwikkeling.”
Carolien Nijhuis, directeur en eigenaar van Nijhuis Group “We hebben hier een heel mooie plek, ook voor hoogopgeleiden om naar terug te komen.” Opvallend is dat de bedrijven het vooral van MBO’ers moeten hebben.
Gert-Jan Hospers meent: “We zijn veel te bezig met korte termijn denken. We moeten lange termijn denken koppelen aan een korte termijn wereld” en voegt daar nog aan toe: “Arbeidsmigranten blijven belangrijk”.
Er zijn verschillende zaken onderzocht waarvan de resultaten optimistisch stemmen. De Achterhoek scoort met 3,1 procent werklozen van de beroepsbevolking duidelijk beter dan Nederland als geheel met 3,8 procent. De groei van het aantal arbeidsplaatsen is met 1,5 procent hoger dan het landelijk gemiddelde van 0,8 procent. Het grootste aantal banen (24.690) is te vinden in de groot- en detailhandel en de groei daarin overtreft opnieuw de landelijk gemiddelde groei van 0,0 procent. Ook de dienstverlening vertoont een duidelijke groei.
De krimp gestopt
De Achterhoek stond slechts enkele jaren geleden nog bekend als krimpregio. Daar is een eind aan gekomen. Al vanaf de eerste Achterhoek Monitor vertonen de cijfers een stijgende lijn. Begin 2021 telde de Achterhoek 263.300 inwoners, een lichte groei van 0,2 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Het aantal huishoudens groeide zelfs nog iets meer met 0,6 procent.
Vergrijzing blijft echter iets wat in de gaten moet worden gehouden. Bij een verdere stijging van de gemiddelde leeftijd van de inwoners blijft het invullen van vacatures een lastige opgave.
Geluk
Ondanks de coronacrisis die ons al ruim anderhalve jaar in zijn greep houdt, is de Achterhoek een van de gelukkigste regio’s van Nederland! De inwoners waarderen hun eigen levensgeluk met gemiddeld 7,6. Onze regio is de gelukkigste van Gelderland. Marc Bruinzeels: “We moeten corona niet groter maken dan het is, het zijn vooral de jongeren die het slachtoffer zijn van deze crisis.”
Sterke bedrijven
De Achterhoek staat landelijk op plaats drie als het gaat om octrooien. Een duidelijke indicatie voor de innovatiekracht van de regio. Sterke bedrijfstakken zijn de maakindustrie en agrofood. Opvallend is het grote aantal familiebedrijven in de regio. 66 procent van de bedrijven In de Achterhoek is familiebedrijf, landelijk is dat 58 procent. Belangrijke eigenschappen van familiebedrijven zijn continuïteit en een sterke binding met het personeel. Familiebedrijven in de regio zijn in diverse bedrijfstakken actief. Samen zorgen ze in belangrijke mate voor stabiliteit in de regionale economie.
Samenwerking
De stuurgroep en de vertegenwoordigers van overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties zijn het er over eens dat de Achterhoek zich onderscheidt door een paar sterke typisch Achterhoekse eigenschappen Noaberschap en Aanpakken.
Men ontmoet elkaar en reikt elkaar de hand ook als de ander uit een andere branche komt.
Instrument
Aan het eind van de bijeenkomst reikte Willem Buunk de eerste exemplaren van Achterhoek Monitor 2021/2022 uit aan Natalie Burgers, hoofd Regio en Leefbaarheid bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken Koninkrijksrelaties, en digitaal aan Mark Hameleers, manager Regio Portefeuille van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselwaliteit.
Buunk besluit "Met deze Monitor kunnen we in het komende jaar waarin verkiezingen voor de gemeenteraden plaats vinden keuzes maken.”
Voor meer informatie:
www.achterhoekmonitor.nl
