‘Het zoeken en steeds meer vinden werkt verslavend’
Derde boek Gerrit Kleisen verschenen
Door Karin Stronks
AALTEN/ZOETERMEER – Dit voorjaar is het derde boek van Gerrit Kleisen gepresenteerd, ‘Twee verzetsvrienden: Dick Kleisen en Gijs van Haaften in het Aaltens verzet’. Het boek telt 308 pagina’s, nog meer dan de eerste twee boeken. Hij zegt: “We hebben zelfs hier nog informatie laten vallen. Veel documentatie is beschikbaar, het zoeken en steeds meer vinden werkt verslavend.”
Het derde boek, ‘Twee verzetsvrienden: Dick Kleisen en Gijs van Haaften in het Aaltens verzet’, beschrijft de verzetstijd van Dick en Gijs, ook de situatie van na de oorlog wordt uitvoerig beschreven. Dick Kleisen heeft een trauma opgelopen door de gebeurtenissen in de tweede wereldoorlog.
Gerrit wordt gearresteerd na verraad, kort nadat Dick en Gijs in Aalten zijn gearriveerd na hun ontsnapping uit concentratiekamp Vught. Samen met Gerrit wordt een groot deel van de Aaltense verzetsstrijders opgepakt door de Duitse bezetters, Cees Ruizendaal wordt doodgeschoten.
Gerrit Kleisen: “Mijn vader, Gerrit Wiechert Kleisen, is op 6 juni 1944 gefusilleerd in de duinen van Bloemendaal, twee dagen voor mijn eerste verjaardag. Dick heeft hier zijn hele verdere leven last van gehad, net als mijn moeder. Dick heeft verder ook veel tegenslag moeten incasseren. Het is een tragisch verhaal eigenlijk. Hij heeft zijn twee zonen naar mijn vader vernoemd, ze heten Gerrit en Wiechert.”
Hoe gaat Gerrit Kleisen om met deze tragiek? “Ik kan er goed over praten, veel leeftijdgenoten van mij lukt dat niet. Ik ben niet gauw emotioneel. Toen ik bij de plek ben geweest waar mijn vader is gefusilleerd raakte me dat wel behoorlijk. En het ontroerde me omdat die plek zo ontzettend mooi is.”
Dick Kleisen en Gijs van Haaften zijn zijdelings betrokken geweest bij twee tragische gebeurtenissen, het drama van De Bark en het ombrengen van het Joodse echtpaar Landau. “Over de liquidatie van Frits en Amalia Landau zijn twee theorieën beschreven in mijn boek. Ik laat het in het midden wat de juiste versie is. Dat het echtpaar is doodgeschoten omdat met name Frits Landau veel mensen in gevaar dreigde te brengen is een feit. Maar de precieze toedracht is niet helemaal helder. Wellicht komen er nog feiten boven water.”
De Bark is het tweede drama waar Dick Kleisen en Gijs van Haaften zijdelings bij betrokken zijn geweest. Het gebeurde in februari 1945. Vier Duitse militairen, waarvan twee officieren, zijn opgehangen door verzetsmensen, ze waren vlakbij verzetshaard De Bark bezig om geschikte locaties voor geschut te vinden. De verzetsgroep heeft geprobeerd om het voorval te verdoezelen door de auto, met de gedode Duitsers, op te blazen maar dat is niet helemaal gelukt.
Duitse soldaten vonden de deels uitgebrande wagen en ontdekten dat de vier zijn vermoord. Gijs van Haaften hoort ‘s nachts de explosie, het opblazen van de auto. Dick fietste de ochtend erna richting Varsseveld, hij werd aangehouden en kon door een handigheidje ontsnappen. Als represaille voor de moord op de Duitse militairen zijn 46 gevangen verzetsmensen vanuit gevangenis de Kruisberg overgebracht naar Varsseveld en daar geliquideerd. Het drama galmde decennialang na bij omwonenden.
Het boek bevat naast verhalen over waar Dick en Gijs bij betrokken zijn geweest ook authentieke documenten, overzichtskaarten, persoonlijke brieven, citaten uit de Bijbel en veel fotomateriaal en er zijn gedichten in opgenomen. Gebonden, harde kaft, 308 pagina’s.
Het boek is te verkrijgen bij het Ecal in Doetinchem, het Nationaal Onderduikmuseum in Aalten en via de auteur: e-mail kleisen001@zonnet.nl en kost 24,95 euro, exclusief eventuele verzendkosten.