Frits Emsbroek (op de voorgrond) en Theo de Kogel bij de voormalige fietsenfabriek van Empo in Vorden. Foto: Luuk Stam
Frits Emsbroek (op de voorgrond) en Theo de Kogel bij de voormalige fietsenfabriek van Empo in Vorden. Foto: Luuk Stam

Geschiedenis Empo-fabriek vastgelegd in boekwerk

Algemeen

VORDEN - Zwollenaar Theo de Kogel dook in het verleden van Vordense fietsenfabriek en stelde een ruim zestig pagina's tellend naslagwerk samen.

Door Luuk Stam

Over fietsenfabriek Empo – die tussen 1904 en 1979 in Vorden actief was – is door de jaren heen heel wat in kranten geschreven. Ook waren er de catalogi met daarin het aanbod aan fietsen. Maar een compleet naslagwerk was er niet. Tot nu. Het negende nummer van Het Rijwiel – een reeks uitgaven van de historische rijwielvereniging De Oude Fiets – is in zijn geheel gewijd aan de Empo-fabriek.
Het ruim zestig pagina's tellende boekwerk vertelt onder andere over de oprichting, over hoe Empo uitgroeide tot een familiebedrijf met in de hoogtijdagen zo'n 250 werknemers en over de verschillende modellen van Empo. Theo de Kogel dook ervoor in de archieven die de familie Emsbroek bewaard had. "Hartstikke mooi", vindt hij. "Want we maken vaak mee dat heel veel archiefmateriaal is weggegooid."

De Kogel is eindredacteur van Het Rijwiel. De acht voorgaande uitgaven die hij met zijn vereniging maakte, gingen veelal over de grote fietsfabrieken zoals Gazelle. "Het leek ons leuk om er ook eens een kleinere uit te pikken", verklaart de eindredacteur. Hij kwam in contact met Empo-verzamelaar Sjaak Gotink en met Frits Emsbroek. Laatstgenoemde was de laatste directeur van de fabriek en is de kleinzoon van oprichter Herman Emsbroek.

Herman Emsbroek begon in 1904 met het verkopen van fietsen vanuit de koperslagerij van zijn vader aan de Vordense Dorpsstraat. In 1913 bouwde hij een woonhuis met winkel en werkplaats op de hoek van de Dorpsstraat en de Insulindelaan. In korte tijd ontstond er een bloeiend bedrijf dat uiteindelijk verhuisde naar de Enkweg. Naast fietsen en onderdelen verkocht Empo ook huishoudelijke artikelen zoals naaimachines, wasmachines, stofzuigers en broodroosters.
Vanaf de jaren veertig speelden ook Bart en Henk – de twee zoons van oprichter Herman Emsbroek – een belangrijke rol in het bedrijf. In 1977 traden twee kleinzoons van de oprichter toe tot de directie. Eerst Piet Hein en na het overlijden van vader Henk ook zijn broer Frits. Doordat Empo er in de jaren zestig en zeventig niet in slaagde om de stap naar schaalvergroting en modernisering te maken, ging het bedrijf in 1979 failliet.

Als laatste directeur en kleinzoon van de oprichter vindt Frits Emsbroek het geweldig dat dit boekwerk over Empo nu is verschenen. De geschiedenis van de Vordense fietsenfabriek maakt dan ook een belangrijk deel uit van de geschiedenis van zijn eigen familie. "Ik merk dat mijn kinderen er ook enthousiast van raken", vertelt hij. "Zij zijn al op Marktplaats op zoek gegaan naar een Empo-fiets."

Het themanummer Empo Rijwielen 1904-1979 kost 5 euro en is te verkrijgen bij boekhandel Bruna aan de Raadhuisstraat 20 en bij slijterij Sander Pardijs aan de Dorpsstraat 22.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant