Het ambacht van smid is springlevend

Smederij Oldenhave heeft het nog nooit zo druk gehad als dit jaar

Door Jan Hendriksen

VORDEN - Binnen wordt het vuur flink opgestookt. De smid haalt een stuk witheet metaal uit het vuur. Het geluid van vakkundig geplaatste hamerslagen weerklinkt en de klok lijkt even stil te staan. Is dit een sfeerbeeld uit de Middeleeuwen? Of een kijkje in een ambachtelijke smederij van vandaag de dag? Dat laatste is het geval want we nemen een kijkje bij Smederij Oldenhave in Vorden.

Het ambacht van smid blijkt springlevend. Het vaak wat nostalgische gevoel dat het publiek bij de smid krijgt, blijkt in de praktijk geheel onterecht. De vraag naar ambachtelijke siersmederij en professioneel smeedwerk is de afgelopen jaren juist fors toegenomen en daarmee de vraag naar goed opgeleide smeden die hun vak verstaan. Daarvan kan Erik Oldenhave van Smederij Oldenhave uit Vorden volop meepraten.

Alle zeilen bijzetten
“We hebben nog nooit zo veel orders in portefeuille gehad als dit jaar", zegt Oldenhave. "De corona-crisis heeft tot nu toe geen negatieve invloed op onze werkzaamheden. Integendeel zelfs. We kunnen het werk amper aan en moeten alle zeilen bijzetten." Smederij Oldenhave probeert zich goed voor te bereiden op de toekomst en leidt daarom de mensen binnen het het eigen bedrijf met alle geduld op tot smid
Voordat we het sfeervol ingerichte kantoor van de 40-jarige Erik betreden nemen we eerst samen met zijn vader Willem Oldenhave (67) een kijkje in de smederij die verscholen ligt aan de Bedrijvenweg op bedrijventerrein Het Werkveld. Trots toont Willem de verschillende ruimten in de smederij.
De geschiedenis van Smederij Oldenhave gaat terug tot 1955. De vakkennis is steeds van vader op zoon doorgegeven en momenteel is Erik de derde generatie Oldenhave die werkzaam is binnen het bedrijf. “Mijn opa Jan is in buurtschap Delden met smidswerk begonnen", vertelt hij. "En daar hoorde ook nog het beslaan van paarden bij.”

Bruidssuite
Smederij Oldenhave heeft zich in de loop van de jaren gespecialiseerd in restauratiesmeedwerk in de monumentenzorg. En dat houdt in dat er soms onder lastige en moeilijke omstandigheden op exclusieve locaties gewerkt moet worden. Die mogen door het Vordense bedrijf niet altijd openbaar worden gemaakt. “Daarom treden we ook niet zo vaak naar buiten. Maar als dat wel mag dan doen we dat ook.” Erik doelt onder meer op de restauratie van het stalen waterreservoir van de voormalige watertoren van Castricum, waar de smederij momenteel aan werkt. Als die klaar is wordt hij ingericht als intieme bruidssuite, met uitzicht over het prachtige duingebied. Maar ook op de opdracht van de gemeente Amsterdam om de monumentale hekwerken van het Westerpark te restaureren is Oldenhave trots.

Uitvoeren
Erik Oldenhave: “We zien ons vaak geplaatst voor moeilijke situaties bij het uitvoeren van restauratiewerk. En dat vraagt om vindingrijkheid. Zeker wanneer het gaat om smeedwerk in oude gebouwen, kerken en kastelen. Het uitgangspunt is om de materialen altijd met zorg te restaureren en te behandelen, om de kwaliteit en de duurzaamheid te waarborgen.” Erik en zijn medewerkers zijn er dan ook trots op het ambacht van smid nog te mogen en kunnen uitvoeren. “Want er zijn ook jaren geweest dat de smid dreigde te verdwijnen. Maar het vak van de goede ambachtelijke smid heeft wel degelijk bestaansrecht. Nederland kent vandaag de dag nog voldoende smeden die op authentieke manier metaal bewerken. We zijn dan ook aangesloten bij het Nederlands Gilde voor Kunstsmeden (NGK), een branchegroep van de Metaalunie.”

Lokaal niveau
Bij Smederij Oldenhave wordt behalve ijzer ook gewerkt met andere smeedbare metalen als staal en brons. Ook materialen met een warme gloed zoals messing en koper zijn tegenwoordig ongekend populair. “Daarmee is ook de koperslager weer helemaal terug. De massamarkten maken juist de weg vrij voor producten uit de handwerkplaatsen, denk hierbij aan koperen lantaarns, koperen schoorsteenkappen en andere voorwerpen. Want dat soort opdrachten krijgen we ook. Zo hebben we op lokaal niveau de laatste weken een koperen spoelbak en een stalen scherm gemaakt voor een pedicure zodat die in de corona-tijd weer veilig kan werken", besluit Erik Oldenhave.

Erik Oldenhave: “We zien ons vaak geplaatst voor moeilijke situaties"