De Patrijs: een boerderij voor boer, burger, dier en natuur

Initiatiefnemers Vordense Burgerboerderij zijn op zoek naar leden en geldschieters

VORDEN - ''We willen samen iets doen dat de wereld wat verder brengt.'' Ziehier in een notendop de intentie van Joanne Malotaux en Johannes Regelink, de 32-jarige initiatiefnemers van Burgerboerderij De Patrijs in Vorden. De komende jaren wil het stel de boerderij aan de Hengeloseweg 16 omturnen van regulier melkveebedrijf tot gemengd agro-ecologisch bedrijf. Dit betekent onder meer dat de koeien naar buiten gaan, dat er ook varkens en kippen zullen rondlopen en dat eentonige weilanden veranderen in kruidenrijke graslanden en bloemrijke weides. Van de huidige 160 melkkoeien blijven er, zo verwacht Joanne, uiteindelijk maximaal zeventig over.

De uit 1912 stammende boerderij Nieuw Venhorstink is nog eigendom van Tonnie en Garrit, twee ooms van Johannes. Joanne en hij nemen hem per 1 januari over. ''We hopen vanaf maart de eerste producten zoals kaas, boter en yoghurt te kunnen leveren'', zegt Joanne, die op deze sombere zaterdag in haar eentje een rondleiding verzorgt. Naast de verslaggever laten twee geïnteresseerde dames uit Ruurlo zich door de Wageningse biologiedocente en onderwijsvernieuwer informeren over de plannen.
Het concept voor De Patrijs lijkt veel op dat van biologische boerderij Veld & Beek in Doorwerth, geeft Joanne grif toe. ''Daar produceren ze kaas, boter, eieren, room, vlees, groente, fruit en brood en deze producten zijn te koop bij afhaalpunten her en der in de omgeving. Je kunt op een lijst aangeven wat je hebt gekozen en daarna betalen of je gebruikt hiervoor een app. Wij gaan ook werken met afhaalpunten. Ons streven is binnen vijf jaar alle melk op de boerderij te verzuivelen. Door onze producten direct bij de mensen in de omgeving af te zetten, versterk je de band tussen boer en burger. Groente en fruit gaan we hier ook telen ''
Regelink en Malotaux mikken wat betreft hun klandizie op huishoudens in een cirkel van 15 kilometer rond De Patrijs. Tot op heden hebben circa 45 gezinnen aangegeven dat zij afnemer willen worden. Eind 2021 moeten dit er rond de 300 zijn. Uiteindelijk hopen zij op 1500 huishoudens uit te komen. Iedereen kan lid van De Patrijs worden en betaalt hiervoor 2,50 euro per jaar.

Crowdfunding
Voor de bedrijfsovername moeten Johannes en Joanne de boerderij met bijgebouwen en 34 hectare grond aankopen - de resterende 16 hectare is gepacht. De totale investering bedraagt een kleine 5 miljoen euro. Hiervan hopen zij 500.000 euro binnen te krijgen via crowdfunding, en de teller staat nu al op 45.000 euro. Met deze actie richten zij zich op de grondaankoop. ''Mensen kunnen een schenking doen, ons geld lenen of kiezen voor een naturalening. Bij een bedrag van 20.000 euro krijg je dan tien jaar lang 2.000 euro aan producten van onze boerderij'', legt Malotaux uit. De aangekochte grond komt in beheer van de Stichting Grond voor De Patrijs. Dit biedt volgens Joanne de beste garantie dat de grond ook op de lange termijn op een goede wijze wordt gebruikt. Kunstmest en bestrijdingsmiddelen zijn uit den boze.
De initiatiefnemers hopen op de plek van het woonhuis en de deel vijf appartementen te realiseren. Eén daarvan betrekken ze zelf. De andere vier woningen zijn bestemd voor jonge boeren die ervaring willen opdoen op een gemengd bedrijf. Malotaux: ''We willen ze hier een plek bieden en ze faciliteren zodat ze uiteindelijk voor zichzelf kunnen beginnen. Over de woningen zijn we in overleg met de gemeente Bronckhorst.'' De grote stal gaat op de lange termijn als cursusruimte dienen. Voor boeren, mensen uit de omgeving en 'om een link met het onderwijs te leggen'.

Ruige plekken
De Patrijs als bedrijfsnaam is niet toevallig gekozen. Deze beschermde vogel laat zich niet of nauwelijks meer zien in de regio. Joanne en Johannes zien het als ultieme uitdaging de vogel hier terug te krijgen. ''De vogel is verdwenen door de intensieve landbouw. Er zitten hier nu ook te weinig insecten. We willen meer ruige plekken en hagen creëren waarin patrijzen zich kunnen verstoppen.'' Bomen terugbrengen in het landschap is een andere wens van het stel. Over een jaar is de aanplant van de eerste veertig walnotenbomen voorzien.
Van de schaduw die de bomen bieden, profiteren de melkkoeien. Zij gaan straks het beoogde kruidenrijk grasland en de bloemrijke weides begrazen van 'taartpunt naar taartpunt'. Bij die indeling hoef je telkens maar van één zijde de afrastering aan te passen, verklaart Joanne. Vier dagen na elke graas-sessie komen vervolgens de kippen in actie. ''Johannes heeft een mobiele kippenkar gemaakt. De kippen pikken larven en vliegeneitjes uit de koeienvlaaien. Hierdoor krijg je minder parasieten, wat goed is voor de bemesting. En bovendien heb je de eieren.''
Oké, Johannes Regelink en Joanne Malotaux zijn ecologen en idealisten. Maar dat wil niet zeggen dat ze geen economisch motief hebben. Hun doel is tweeledig: enerzijds willen ze het boerenbedrijf van Johannes' familie zo omvormen dat het als een normaal zelfvoorzienend ecologisch systeem functioneert, anderzijds hopen ze er ook een goede boterham aan te kunnen verdienen. Iets wat voor de op de boerderij werkende ooms van Johannes de afgelopen jaren verdraaid lastig is gebleken.

https://depatrijs.eco/

KADER:

Wethouder Bronckhorst enthousiast over 'De Patrijs'

VORDEN - Johannes Regelink en Joanne Malotaux hebben in wethouder Paul Hofman alvast een groot fan voor hun plannen gevonden. ''Ik ben erg positief. Johannes en Joanne hebben een grote ambitie. Zij brengen hier in de praktijk waarover ze in Den Haag nog aan het nadenken zijn'', zegt de GroenLinks-wethouder van Bronckhorst. Hofman bezocht de boerderij enkele weken geleden, nadat hij via de sociale media al contact met Regelink had gelegd.

Het idee van een veel diversere bedrijfsvoering met aandacht voor natuur en biodiversiteit en de lokale afzet van producten spreekt de wethouder zeer aan. ''Als gemeente proberen we vooral de verandering naar een natuurinclusieve landbouw te stimuleren. Ik kan Johannes en Joanne helpen door ze met andere boeren en overheden in contact te brengen. We zijn als gemeente al ambassadeur van melkveeproefboerderij De Marke in Hengelo. Het zou mooi zijn als we dit ook van Burgerboerderij de Patrijs kunnen zijn.''